Arm of rijk in de jaren net na de oorlog
Wij woonden in de Staatsliedenbuurt, niet bepaald de Goudkust van Amsterdam.
Een volksbuurt waar je hardwerkende mensen vond, maar ook gevestigde en aankomende penoze, het woonde, leefde min of meer in harmonie, door de omstandigheden tot elkaar veroordeeld. Je dacht niet in termen van arm of rijk, je poogde allemaal te overleven en de ouders probeerden de kinderen een onbezorgde jeugd te geven.
In de tijd net na de oorlog was dat niet eenvoudig. Het was nog geen hoogconjuctuur, alles begon net weer een beetje op gang te komen, de distributie van de levensbehoefte liep op de laatste benen, Nederland was herstellende van de wonden door de bezetting geslagen.
Als kind had je daar geen erg in, wat besefte je van de sores die je ouder(s) hadden, je speelde op straat als je niet naar school moest en afhankelijk van je leeftijd tot een uur of langer na het eten. Je kreeg zakgeld en dus was je op zaterdag rijk, rijk met een stuiver, een dubbeltje of een kwartje en dat ging dan gelijk naar de snoepwinkel. De verstandigen, die zorgden dat ze ook zondag nog wat over hadden om naar de bioscoop te gaan, anderen hoopten op de goedheid van vader of moeder voor een extra toelage van een dubbeltje voor de film.
Ja, er waren een paar gezinnen met een auto, maar die zag je niet als 'rijk', het was hoogstens een bijzonderheid, waar je met bewondering naar keek. Ook waren er hier en daar wel een paar bromfietsen, maar ook die waren dun gezaaid. Voor verplaatsing was je aangewezen op de fiets, de benenwagen of het openbaar vervoer.
Ik kan me niet herinneren, dat wij een step of zo u wilt een autoped hadden, ja Carla Sinkeler, die had er eentje en daar mocht ik dan wel eens mee rijden, maar toen de 'verkering' over was, waren die ritjes ook verleden tijd.
Ik heb nooit het gevoel gehad 'arm' te zijn, 'rijk' evenmin, het waren niet de termen waarin je dacht. Goed je keek wel eens min of meer jaloers naar andere kinderen die iets hadden waar ook jij wel naar verlangde en niet kreeg, maar daar speelde rijk of arm geen rol in. Vast ritueel bij een soms verlangend uitgesproken wens was, dat moeder je een plaatje gaf van het gewenste ding en dan zei: “Hang maar boven je bed, dan zie je elke dag waar je voor sparen moet”. Verder werden daar geen woorden aan vuil gemaakt.
Op latere leeftijd besef je pas wat er gesappeld is om het hoofd boven water te houden en heb je een licht gevoel van schaamte, dat je alles maar heel gewoon vond. Nu pas besef je wat er nodig moet zijn geweest om jou die zorgeloze jeugd te geven en wat er nodig was om je goed gevoed en netjes gekleed te houden.
We hadden geen cent te makken, maar we waren onmetelijk 'rijk' zonder het te beseffen.