De Orteliusstraat in de oorlog

8 Fans
Oud-West

Ik heb de arme drommels zien sneuvelen

Geboren in 1935  kwam ik in 1937 te wonen in de Orteliusstraat tussen de Jan Evertsenstraat en de Jan van Galenstraat. De bouw van ons blok lag stil vanwege de komende oorlog, het was maar half afgebouwd en zodoende keken we van af 3-hoog (de huizen aan de Orteliuskade waren er nog niet) over de landerijen van Dirk van de Broek, de ringdijk en het Jan van Galenbad. Ik ging op de Jan Eversenschool - die werd bezet, dacht ik in ‘42 of '43, door het Duitse leger en ik moest op het Magalhaensplein op school voor de rest van de bezettingstijd. De soldaten kwamen dan in lange colonnes al zingend (dat konden ze heel goed) door onze straat en gingen naar de zandvlaktes voor oefeningen, het bouwen van bunkers en loopgraven aan de ringdijk. De jeugd werd in het begin getolereerd, maar later kon je een schop onder je achterste krijgen en was het afgelopen met de pret. Achter ons huis was het zand tot aan de kade: het speelterrein van de buurt jeugd, maar ook het zwembad. Het dames- en herenbad werd zomers vaak door de Wehrmacht overgenomen en deden we het maar met slootje springen; maar er zwaaide er wat als je bemodderd thuis kwam. Alle seizoenen hadden bepaalde spelletjes voor de jeugd en dat was overal zo het geval. Voor de jongens was het koppen en putteren orde van de dag en je had altijd een tennisbal (van Perry?) in je zak.
     
Toen in 1944 de honger hoogtij vierde werden de moestuinen aan de ringdijk ‘s nachts beroofd en de buit werd dan al slootje springend tot aan de kade gebracht, er was geen andere weg. Dat tafereel zag ik vanuit m'n bed, maar al gauw werd dat verraden, het hielp ook niet mee dat we NSB-ers in de straat hadden wonen. De soldaten lagen om de 10 meter achter de berm met het geweer in de aanslag de dieven op te wachten om ze te pakken te nemen. En het duurde niet lang of de dieven sloegen op de vlucht en werden beschoten. Ik heb de arme drommels zien sneuvelen als de sloot te breed was en ze het niet haalden. Later - ja ze gaven het nog niet op - werden ze vanuit het zolderraam met kaarslicht gewaarschuwd. Dat werd ook opgemerkt en de kop ingedrukt met salvo's, ik zie die officier nog staan; dreigend met z'n pistool.

Het verhaal van Joop is nog veel langer, klik hier om de rest te lezen.


Ik woon in Melbourne in Australië en ik hoorde van het Geheugen van Westen. Mijn naam is Joop de Waart, maar dat wordt hier als Joep uitgesproken vandaar dat ik hier John heet. Het is interessant om de verhalen van mensen te lezen over Amsterdam-West.

Alle rechten voorbehouden

7742 keer bekeken

26 reacties

Voeg je reactie toe
J.L.Baas

hr J. L. Baas

ik kwam vaak bij de familie W. Jun die hadden een groentezaak aan de Jan van Galenstraat hoek Orteliusstraat, dat was ongeveer in de jaren 1942 / 1945
ik kan me nog herinneren dat het Jan van Galenzwembad werd gebouwd

joop de waart

Bunker aan de Ringdijk

Hallo Lex
Het was toevallig dat ik een kijkje nam voor een reactie en zie daar. En ja dat heb je goed die grote bunker lag, als je een lijn zou trekken van de JvGalen str en van de J. Evertsen naar de ringdijk dan lag die bunker daar tussen in. Daar kropen wij dan ook door het gezakte zand. Je schreef Lex Krull, Canada. Woon je daar of ben je in Holland met vacantie. Er zijn er denkelijk niet veel meer die van die tijd weten. Ik zou graag contact met je opnemen als je dat wil. Mijn adres is gegeven maar niet zichtbaar dus de volgende stap zou de redactie zijn. Als het niet lukt laat het hier weten dan zie ik hoe of wat ok

De groeten van down under Joop deWaart

Lex Krull

Bunkers aan de Ringdijk

Hello Joop,
Je bent een "excellent source of information"!
Weet je iets van een dubbele bunker gelegen aan de voet van de Ringdijk:

Jan van Galenstraat - noord zijde / Ringdijk - oost zijde.
(kan ook Jan Evertsen zijn)

Zoals mij herinner was die bunker vol gespoten met zand, maar het zand was droog en gezakt tot 2 foot van het plafond zo dat er ruimte was om door die bunker heen te kruipen.

Groeten
Lex Krull, Canada

bert klop

communist

een oom van mij woonde met zijn ouders tijdens de oorlog in de Orteliusstraat. Zijn vader was communist in hart en nieren. Tijdens de oorlog hebben ze ondergedoken gezeten. Kan dat iets te maken hebben gehad met de communistische sympathieen? Weet iemand die die tijd heeft meegemaakt of communisten werden vervolgd ??

Joop de Waart

The Ortelius straat in de oorlog

The translation of my epistle above leaves a lot to be desired and there is no way I can correct it, sorry

Piet Veenboer

De Orteliusstraat in de oorlog

Wat een mooie herinneringen van deze auteur en dan vooral te weten, dat hij niet meer in Nederland woont. Ik ben zelf van 1938, heb uiteraard de oorlog meegemaakt, maar ik was nog te jong, om me alles te kunnen realiseren. Maar als je dan leest bv: de bouw van het Jan van Galenbad, de nog niet af zijnde rij huizen van de Orteliusstraat, dan denk je bij jezelf:"Veel kan ik me zelf ook herinneren!" Wij woonden met broers en zusters op het Columbusplein en een van de weinige voorvallen, welke ik mij kan herinneren, is de rit van de Canadezen op de Hoofdweg. Ik stond met buurman Toon van der Stolpen(brandweer Amsterdam) op de hoek van de Willem Schoutenstraat.
Wat ik me ook herinner is, dat het huidige Balboaplein toen vol stond met militaire voertuigen-Duitse of Nederlandse?
Wij hebben met ons gezin veel gebruik moeten maken van de "bonkaarten" voor de soep, welke uitgedeeld werd in het parochiehuis van de kerk in de Chassestraat. Naderhand heb ik ook gemerkt, dat de gaarkeuken zich bevond op het Magelhaensplein. Later-vlak na de oorlog- is deze ruimte toegewezen aan een breinaaldenfabrikant.
Herinneringen ophalen is prachtig; vooral als je geemigreerd bent en als je dan als lezer merkt, dat de auteur in dezelfde omgeving heeft gewoond, dan geven deze herinneringen aanleiding tot -zelfs- een glimlach.