Wie kent nog loonzetterij Koot & Hinnen?

re: Mijn eerste werkgever Molenwaterweg in Rotterdam

Beste Mildrid, mooi verhaal wat je geschreven hebt. Een heleboel dingen herken ik en komen overheen met de werkzaamheden die ik in Amsterdam gezien heb in de korte periode dat ik bij Koot & Hinnen werkte. Je hebt daar een mooie ervaring opgedaan. Meneer Koot herinner ik mij nog goed, inderdaad een grote man. Hij vertelde mij altijd waar ik naar toe moest met de transportbrommer om lood weg te brengen of op te halen. Mooie tijden.

Mijn eerste werkgever Molenwaterweg in Rotterdam

In 1965 kwam ik (net 15 jaar) als kantoorjuffrouw in dienst van Loonzetterij Koot en Hinnen NV, Molenwaterweg 45 Rotterdam. Mijn man Tjalling werkte daar toen al en was als 'fietsjongen' ook op zijn 15e in dienst gekomen, uiteindelijk deed hij naast zijn hand en spandiensten voor de zaak en de zetters ook nog 'zetwerk'. Een van zijn taken was 'loodkisten' vullen en lood inpakken terwijl hij de 'omgekeerde' tekst alsnog controleerde op fouten!

Perfectie en nauwkeurigheid is een mooi trekje van de 'loonzetter', dan komen klanten graag terug!

Een klein filiaal met Bas van der Weijde (filiaalhouder), Kees Berendrecht (machinezetter), Kuiper (machinezetter), Opa Beck (machinezetter), Tjalling Kooke (machinezetter/fietsjongen) en ik (kantoorjuffrouw). Opa Beck werkte deeltijd, hij was al met pensioen en verdiende er een centje bij. Een werkweek duurde voor de 'grafici' vijf en een halve dag 45 uur. Mijn werkweek was 40 uur, als minderjarige kantoorbediende mocht je volgens de CAO niet langer werken tot mijn spijt!

Regelmatig werd er overgewerkt 's avonds en op de zaterdag als dat nodig was.

Daarnaast kwam eenmaal in de week een 'werkster' de zaak schoonmaken.   

Het drukwerk (kopij) werd opgehaald bij of gebracht door de drukkerijen en andere kopij leveranciers zoals: reisbureaus (reisboeken), banken (jaarverslagen en aandeeluitgifte papieren voor aandeelhouders), kerkgenootschappen (week- en maandkerkbladen) en uitgevers (boeken). Ook maakten garantiebewijzen in allerlei Europese talen en we maakten precisie drukwerk zoals statistische verslagen (specialiteit van Kuiper). En elke week maakten we de lijsten voor de paardenweddenschappen. Te veel om op te noemen en reuze leerzaam voor een afgehaakte scholier! Je kunt wel zeggen: ik kreeg een brede opleiding die op geen enkele ULO zo uitgebreid gegeven werd. Gelukkig had ik in die 2 jaar school veel basiskennis opgedaan die in deze eerste goedbetaalde baan goed van pas kwam.

Mijn taken bestonden uit: administratie voeren (grootboek lood en 'kleine' kas beheren), koffiezetten, keuken schoonhouden en correctiewerk. Vrijdag ging ik naar de bank om geld te halen voor de loonzakjes, die ik zelf eerst uitrekende en daarna op naam berekende en precies invulde. Er was nog wel eens overwerk uit te betalen, dus luisterde het nauw. Klanten liepen bij mij het kantoor in en uit, vaak kwamen ze voor van der Weijde, maar soms moest ik hen helpen met het een en ander. Ook bracht ik soms op de fiets een pakje weg als het te druk was in de zetterij.

Na het inwerken werd verondersteld dat je het allemaal kon, en was dat niet zo dan moest je zelf vragen om uitleg of hulp. De 'fietsjongens' hadden een zware taak: een transportfiets met vier tot zes kisten van 15 kilo per stuk voortbewegen door de stad en over bruggen, langs de trappen van de Maastunnel manoeuvreren met vier kisten voorop. Later kwam er een brommer en weer later gebruikten de 'heren' een autootje, waarvoor zij een vergoeding kregen. 

Elke maand kwam Cor Mensch uit Amsterdam om het ingezamelde lood op te halen, dat was sjouwen en alle mannen, die dat nog konden, hielpen hem om zijn bestelbus in te laden! De heer 'Koot' kwam eens in het half jaar naar Rotterdam om met van der Weijde de gang van zaken door te spreken en we hielden regelmatig contact per telefoon, een 'aimabele' lange man was hij. Als hij binnenkwam werd het prompt stil in de zaak!

Verantwoordelijk werk voor een 15-jarige, maar ook leerzaam en leuk! Ik heb dit werk vier jaar achtereen mogen doen en toen ik trouwde met Tjalling was het voorbij. Dat was toen zo: getrouwde vrouwen bleven thuis! Tjalling ging na een paar maanden ook weg om bij de RET te gaan werken.

Met 'lood' werken is slecht, de dampen van de machines, lood beetpakken met je blote handen en tussendoor een boterham nuttigen of koffiedrinken werd afgeraden door de Grafische Vakbond, maar eigenwijs waren ze ook! De heer 'Werner' die voorheen hier werkte (hij was de 'leermeester' van mijn man) zei altijd: eerst handen goed wassen en dan pas eten en drinken! Maar de keuken was achterin en geen raam naar buiten dus zat iedereen te eten met de dampen in zijn/haar neus.

Veel loodzetters en drukkers zijn te vroeg gestorven door beroepsziekten: hart- en vaatziekten, leukemie of kanker. Het beroep van 'zetter' is echter de trots van de Grafische bedrijfstakken, zonder de zetter geen mooi drukwerk! Velen haalden net als andere 'arbeiders' hun pensioenleeftijd niet! Hoewel een loonzetter rood van kwaadheid wordt als je hem arbeider noemt vind ik dat het gewoon arbeiders zijn die een 'vak' uitoefenen en de arbeidswetgeving was ook toen al duidelijk: zorg goed voor je personeel, bescherm ze tegen alles wat hun gezondheid kan schaden met de noodzakelijke voorzorgsmaatregelen. En daar schortte wel het een en ander aan!

drukkerij

Herrinner mij wel de drukkerij in de gerard schaepstraat , met een beetle geluk konden we er wat afgekeurde schriften bietsen. een "rijkdom" toen.Ik ben in mijn fagelschooltijd met stekeltjes vangen met de hand wel een paar keer in de gracht gelazerd.Ton.

Wie ken nog loonzetterij Koot & Hinnen

Ik ben de kleindochter van Hinnen dit bedrijf was van mijn opa. Zijn dochter leeft ook nog (89jr) en is op de tweede verdieping van dit pand geboren

RE: Mijnheer Nieman

Bob,

Leuk dat je reageert. Ik heb je vader maar kort gekend, eigenlijk alleen tijdens mijn schoolvakanties waarin ik meestal werkte voor een uitzendbureau. Zo kwam ik in 1968 of '69 als koerier bij Koot & Hinnen terecht. Je vader was volgens mij de voorman. Ik zie hem nog een seintje geven aan zijn collega's dat de pauze voorbij was. Dit ging gepaard met een commando, zoiets in de trant van 'ja jongens, we gaan weer'. Kan het kloppen dat ik je vader een keertje in Osdorp, in de buurt van Grasrijk ben tegengekomen. Hij zei me in ieder geval gedag, ook al was het een tijd geleden dat we elkaar gezien hadden. Mooi dat je vader later met die Multicopy aan de gang is gegaan. Hij was dus heel ondernemend als ik jouw verhaal lees. Wat die looddampen betreft. Ik heb maar een aantal weken die loden letter plaatjes omgesmolten maar ik dacht er vaak aan dat dit niet goed was om in te ademen.

Mijnheer Nieman

De heer Nieman was mijn vader. Helaas is hij anderhalve jaar geleden overleden aan een hartval en leverkanker. Hij heeft tot het eind bij Koot en Hinnen gewerkt en heeft zelfs toen alle filialen (volgens mij waren het er twaalf) gesloten werden in Amsterdam een voor die tijd moderne zetterij opgezet met een ponskaartsysteem. Helaas was dat voor Koot allemaal teveel en die besloot ermee te stoppen, terwijl ze toch heel innovatief bezig waren. Daarna is mijn vader naar MultiCopy gegaan, we spreken nu begin jaren tachtig meen ik, waar hij een opmaak- zetafdeling heeft opgezet en waar hij met de eerste computers ging werken. Uiteindelijk heeft hij ergens halverwege de jaren tachtig het filiaal in Rotterdam (hear hear) overgenomen van MultiCopy in een soort franchiseconstructie. Nu wordt dat bedrijf gerund daar mijn zus. Ik kwam regelmatig mee naar de Eerste Kostverkorenkade en vond het enorm boeiend om allemaal te zien wat daar gebeurde. Zat vaak naast mijn vader trots te zijn dat hij zo een grote machine kon bedienen. De looddampen die daar hingen konden nooit goed zijn voor de mensen die daar werkten, al heb ik eigenlijk van mijn vader nooit begrepen dat daar uiteindelijk iemand ziek van is geworden. Ook hij niet. Al weet je natuurlijk nooit waar die leverkanker vandaan is gekomen. 

Re: Re: Koot&van der weidenHinnen rotterdam

Jan Broer:
J.P.Hofman:ik was fietsjongen koot en Hinnen in rotterdam indejaren 60aan de molenwaterwegspaties poetsen /lood bijvulen /stensels maken/enz

Re: Koot&van der weidenHinnen rotterdam

J.P.Hofman:
ik was fietsjongen koot en Hinnen in rotterdam indejaren 60
aan de molenwaterweg
spaties poetsen /lood bijvulen /stensels maken/enz

Koot en Hinnen

Ook in Amersfoort was er een filiaal van Koot en Hinnen. Dit filiaal werd op 20 november 1929 geopend aan de Jorisstraat 13. Er waren ook filialen in Utrecht (Oude Gracht 223), Rotterdam, Zwolle, Amsterdam en Hilversum. 27 februari 1978 sluit het filiaal en 25 augustus 1978 houdt het bedrijf op te bestaan. Er heeft een verhuizing plaatsgevonden naar Jorisstraat 20 na 1940, wanneer is onbekend. Ik zelf heb daar enige jaren gewerkt als machinzetter. Helaas zijn er geen foto's van dit bedrijf, cq van de inrichting. Dus als iemand nog foto's heeft dan houd ik me aanbevolen.

Loonzetterij

Ik zat als kind ong 50 tm 1953 op de marnix van sint aldegonde school in de Amaliastraat en heb vaak naar binnen staan kijken naar de zetmachines vooral zomers als het warm was stonden de ramen open en zaten de mannen te typen.Niet te weten dat ik later een blauwe maandag bij Tetterode in de bilderdijkstraat zou werken als letterverdeler.Bij Jan Polman-tuin in de leer en Teun die woonde aan de overkant , maar kwam altijd in pak met vette zwarte actetas waarin alleen een appel en de krant zat,maar ja je moest wat voor de buren.Ben zelf later drukker geworden en getrouwd en toen kwam ik Jan Polman-Tuin weer tegen bij voetbalvereniging Ags-olympus.Ja was wel een leuke tijd

koot en hinnen utrecht

ik lees nu pas dit bericht, omdat ik op zoek ben naar het verleden - de geschiedenis, zo u wilt - van mijn vader. nico van der horst werkte bij koot en hinnen aan de oudegracht, in het centrum van utrecht. veel weet ik er niet meer van, maar ik herinner me de zetterij in de schaduw van de dom. volgens mij waren er naast vestigingen in amsterdam, rotterdam en utrecht, nog meer 'filialen'. maar dat weet ik niet meer zeker. mogelijk is mijn vader ook nog een periode gedetacheerd geweest naar rotterdam, dat zou vlak na WOII gebeurd moeten zijn. helaas ontbreken mij bewijzen hiervoor. het zijn de bekende verhalen, die je moet geloven of niet. en ik weet inderdaad niet beter of koot en hinnen was een looNzetterij. dit in reactie op bert klop, in het bericht hierboven.
dank voor uw herinnering.

re:Koot&Hinnen rotterdam

Bedankt voor de reactie. Ik wist geeneens dat er een vestiging van K&H in Rotterdam gevestigd was. De werkzaamheden zijn wel heel bekend.

Koot&Hinnen rotterdam

ik was fietsjongen koot en Hinnen in rotterdam indejaren 60
aan de molenwaterweg
spaties poetsen /lood bijvulen /stensels maken/enz

Fagelschool

Ik woonde naast de fagelschool en ben tevens ook leerling van geweest.
Ook ik klom op de venster om naar binnen te kijken om te zien hoe het daar toe ging. Telkens was ik onder de indruk hoe snel de mannen konden typen tijdens het vervaardigen van lood lettersets. Later hebben we leerlingen van de Fagelschool ook een klein drukpers pers bij elkaar gespaard (oude kranten), waar mee leerlingen van de 5e en 6e klas van meester Bosch keine drukwerkje konden drukken. Leuke tijden!
Groeten uit Portugal, Fernando.

ravage

ik was in die tijd niet de handigste. Er moesten bij Zetterij Groot aan de Leliegracht op een middag dozen met loden regels van zolder naar de straat getakeld worden in een bak aan een touw met katrol aan de hanenbalk. Was ik dus vergeten om de slotjes van het zijpaneel van die bak dicht te schuiven. Kilos lood verspreid over de Leliegracht was het gevolg. Waren ze niet blij mee.

Het omsmelten van het oude lood gebeurde in een kelder. Er was wel iets van een afzuiging, maar daarmee voorkwam je niet dat je die looddampen flink inademde.

Kijken naar binnen

Als het goed weer was stonden de grote groenen deuren altijd open en als ik naar de Fagelschool ging ,was er naast, van 1955 tot 1961 ,moest ik altijd naar binnen kijken hoe al die mannen in grijze stofjassen druk bezig waren en dan kreeg ik wel eens een plaatje met letters , in spiegelschrift, jaren heb ik die stripjes bewaard. Laats liep ik met mijn vrouw er langs en vertelde het verhaal van toen. Veel leerlingen van de Fagelschool hebben het ook zo beleefd en zijn misschien ook wel loodzetter geworden !

Koot en Hinnen

Net het stukje gelezen en daarna het filmje op youtube gezien zeer intressant!
Mijn opa was nl. ook letterzetter bij Ellerman Harms dus dit was heel leuk om te zien! Loes Kuijkens.

spaties poetsen

Beste Bert,

Spaties poetsen, hahaha, ik was het glad vergeten. Ik zie ze ineens weer voor me die langwerpige metalen plaatjes. Ook ik moest ze poetsen tijdens mijn vakantiewerk. Als ik even niets te doen had zei de voorman 'ga maar spaties poetsen'. Je kreeg er hele zwarte en gladde handen van.

Voor diegenen die geinterresseerd zijn hoe een loden blokje met daarop de gedrukte letters m.b.v. een zetmachine tot stand kwam, zie het volgende filmpje:

http://www.youtube.com/watch?v=GQBo-B7FF-U&feature=related

spaties poetsen

en natuurlijk dat smerige werkje van het spaties poetsen in een bak grafiet

looDzetterij

lekker gezond dat omsmelten van die oude loden regels in nieuwe staven lood die in de zetmachines werden gehangen. Heb ik ook een tijd gedaan op de Leliegracht bij Zetterij de Groot. Herkenbaar jouw verhaal