"Hier laat ik mijn pet nog niet eens begraven"

7 Fans
Hendrik Staphorsius voor de tram op het eindpunt bij het Sloterplasbad. Foto: collectie Hans Staphorsius, omstreeks 1971

Hendrik Staphorsius voor de tram op het eindpunt bij het Sloterplasbad. Foto: collectie Hans Staphorsius, omstreeks 1971

Alle rechten voorbehouden

Hendrik Staphorsius kwam in 1955 noodgedwongen naar Amsterdam, maar hij raakte nooit los van zijn Friese wortels. Een van zijn vaste uitspraken was, “Amsterdam, daar laat ik mijn pet nog niet eens begraven”.

Een nieuw verhaal in de serie 'Virtuele Pen'.

In 1955 was het in Friesland nog armoede troef. Er waren zelfs nog spullen op de bon. Hendrik woonde met zijn jonge gezinnetje (vrouw en drie zoons) in de Hoofdstraat in Gorredijk. Hij dreef daar een fotozaak annex naaimachinewinkel en verhuurde zich daarnaast ook nog als dagloner bij het bedrijf van Willem Jonker. Daar moest hij onder andere regenwaterputten graven en opmetselen. Stromend water en doorspoeltoiletten waren er nog niet of nauwelijks op het Friese platteland in die tijd. Al het benodigde water was regenwater opgevangen in de waterput, waar het met een emmertje (aker) uit werd geschept. Dat zware werk had hij nodig om enige vastigheid te hebben in zijn inkomen. Van de paar foto’s die hij af en toe in zijn donkere kamer ontwikkelde en afdrukte en het zo nu en dan smeren en repareren van een hand- of trapnaaimachine, kon hij zijn gezin niet onderhouden.

 Het getuigschrift dat Hendrik Staphorsius meekreeg van zijn baasW. Jonker in Gorredijk - Let vooral op het taalgebruik - collectie Hans Staphorsius, gedateerd 23 april 1955 Het getuigschrift dat Hendrik Staphorsius meekreeg van zijn baas W. Jonker in Gorredijk - Let vooral op het taalgebruik - collectie Hans Staphorsius, gedateerd 23 april 1955    <br /><br /><br />    Wilt u de tekst van het getuigschrift goed kunnen lezen? Klik op de afbeelding en dan linksboven op 'hoge resolutie' (in het rood).

Het getuigschrift dat Hendrik Staphorsius meekreeg van zijn baasW. Jonker in Gorredijk - Let vooral op het taalgebruik - collectie Hans Staphorsius, gedateerd 23 april 1955 Het getuigschrift dat Hendrik Staphorsius meekreeg van zijn baas W. Jonker in Gorredijk - Let vooral op het taalgebruik - collectie Hans Staphorsius, gedateerd 23 april 1955


Wilt u de tekst van het getuigschrift goed kunnen lezen? Klik op de afbeelding en dan linksboven op 'hoge resolutie' (in het rood).

Alle rechten voorbehouden

Worteltjes en doperwtjes
In 1955 hakte Hendrik de knoop door, hij moest voor zijn gezin zorgen en daarom waagde hij de stap naar de onzekere toekomst in het verre westen, in Amsterdam. Juist in dat jaar was daar voor het eerst na de oorlog, een grote staking (voor loonsverhoging) geweest van het gemeentepersoneel van de Gemeente Reiniging, het Gemeente Energiebedrijf en het Gemeente Vervoerbedrijf (GVB). Het liep hoog op en er werden zelfs mensen ontslagen. Mede hierdoor en door het groeiende net van tramlijnen, mede vanwege de bouw van de Westelijke Tuinsteden, werden er in Amsterdam conducteurs gevraagd. Hendrik was een van de vele noorderlingen (ook uit Drente en Groningen kwamen destijds veel mensen voor de gemeente werken) die op deze manier een baan vonden bij het GVB. Na zijn proeftijd op lijn 10 kwam hij vast op lijn 13 te rijden. Na een jaar kon hij zijn kosthuis in de Kinkerstraat (de ene dag doperwtjes met worteltjes en de andere dag worteltjes met doperwtjes) vaarwel zeggen. Zijn vrouw en kinderen mochten (gezinshereniging) overkomen en vonden samen met hem hun nieuwe stek in de Dolhaantjestraat in Geuzenveld.

 Hendrik Staphorsius (links) in 'zijn' lijn 13 - Foto: collectie Hans Staphorsius, 15 maart 1964

Hendrik Staphorsius (links) in 'zijn' lijn 13 - Foto: collectie Hans Staphorsius, 15 maart 1964

Alle rechten voorbehouden

7 vette jaren
Na de eerste 7 magere huwelijksjaren, begonnen hier de (wat) vettere jaren. Het vaste inkomen als conducteur gaf rust en stelde het gezin in staat om een nieuw bestaan op te bouwen. De kinderen gingen een voor een, naar de kleuterschool of lagere school. Zijn vrouw maakte dankbaar gebruik van de moderne gemakken van de nieuwe woning. De douche, het warme water uit de geiser, de schoep in het lavet, voor de dagelijkse was (nog wel met wringer, want de centrifuge deed pas later zijn intrede) en de nieuwe stofzuiger. Het stoffer en blik en de dweil verloren steeds meer terrein, alleen de mattenklopper deed nog regelmatig dienst ...

Ook nieuwsgierig waarvoor die mattenklopper allemaal gebruikt werd? Lees hier het vervolg.


Virtuele Pen
In deze rubriek geven schrijfsters en schrijvers elkaar de Virtuele Pen door en schrijven ze stukjes over Amsterdam-(Nieuw)West. Zo ontstaat een ketting van verhalen die in deze rubriek terug te vinden zijn.
Hans Staphorsius geeft de pen over aan Fred Berkholz.

Alle rechten voorbehouden

966 keer bekeken

4 reacties

Voeg je reactie toe
Willem Verbruggen

Tramconducteur

In die tijd kwamen er niet alleen Friezen af op de banen bij de tram. Ik had een Groningse buurman in Geuzenveld: Van der Meer. Later op de bus, meen ik. Ook een oom van mij (August Boxman) kwam over uit Zeeuws Vlaanderen en kreeg een baan als conducteur. De eerste jaren woonde hij bij ons in. Waarschijnlijk een soort van tic van mij, maar ik weet zijn dienstnummer nog: 5968. Dat kwam bij het afstempelen ook op de kaartjes te staan.
Kinderen t/m 2 jaar mochten gratis mee in de tram. Of het waar is of niet, maar de conducteurs vroegen dan aan de moeders: 'En, is uw kind al vier mevrouw?' Waarop vele moeders dan geschrokken antwoordden: 'Nee conducteur, mijn kind is drie!' Waarop de conducteur dan antwoordde: 'Dan moet u ook betalen'. Of het dan werkelijk zover kwam betwijfel ik. Vaak zal er hartelijk om zijn gelachen. Toch humor. Amsterdam... Amsterdam...

Hilbert

Conducteur

Hans, uit de tijd dat alles nog kon. Grenzeloos. Eindeloos! Een conducteur dwong respect af...

Mooi stuk!

Willem van 't Wout

Staphorsius

Hans,

Een mooi verhaal.

Joop Komen

Mooi!

Deze twee verhalen over de pet en de mattenklopper zijn de beste verhalen die ik ooit in het Geheugen van West heb gelezen.
Veel tragiek en toch met de nodige humor geschreven.