In de decennia na 1945 groeide het aantal auto’s in Amsterdam snel. Dit had grote gevolgen voor het stadsbeeld. Niet alleen werden in de oude stad diverse doorbraken voor het autoverkeer gerealiseerd, ook in nieuwbouwwijken als de Westelijke Tuinsteden kreeg de auto ruim baan. De architectuur veranderde door deze ontwikkeling. Veel nieuwe wooncomplexen kregen gebouwde parkeergarages, ook verschenen er op centrale plekken in woonwijken pompstations.
Het pand van autoverhuurbedrijf KAV, Johan Huizingalaan 91, is gebouwd als een pompstation voor Caltex, met een achterliggend garagebedrijf, genaamd ‘Elima’. Het is gebouwd in de jaren 1957-1961. Het bedrijfsgebouw is een samenstel van twee bouwvolumes: een rechthoekig hoofdvolume met twee bouwlagen en een smaller bouwdeel van één bouwlaag, beide onder een plat dak. Het dak van het lage volume loopt over in een betonnen luifel waaronder benzinepompen stonden. In de oorspronkelijke situatie bevond zich in het hoofdvolume een stallingruimte voor auto’s, met daaromheen gegroepeerd onder andere een showroom, werkplaatsen en kantoorruimten. Via een betonnen helling was de verdieping te bereiken, deze was ingericht als stallingruimte voor auto’s, met in de hoek de kantine. In het lage bouwdeel bevonden onder andere een wasruimte en een hokje voor de pompbediende.
De gevels van het gebouw zijn opgetrokken uit bruine bakstenen. De gevels van het hoofdvolume zijn verbijzonderd met schokbetonnen vensterelementen. De noord- en zuidgevel zijn geheel opgebouwd uit deze elementen. Vooral deze gevels geven het gebouw haar bijzondere karakter.
Net als collega-bedrijven als Purfina en BP besteedde Caltex (California Texas Oil Corporation) in de wederopbouwperiode veel aandacht aan de architectuur van hun kantoor- en bedrijfsgebouwen. Elke benzineverkoopmaatschappij had voor haar stations standaardrichtlijnen en veelal vaste architecten. Caltex huurde vaak de architect L. Rondeltap. In Slotervaart werd het gebouw echter gebouwd naar ontwerp van architect H.A.M. van den Berg. Waarom is niet duidelijk.
Benzinestations zijn een zeer kwetsbare vorm van architectuur, ze hebben slechts een kort leven. Veelal worden ze na een jaar of twintig gesloopt, om ruimte te maken voor een nieuw pompstation in de dan geldige huisstijl van een bedrijf. Pompstations uit de wederopbouwperiode zijn inmiddels een grote zeldzaamheid. Johan Huizingalaan 91 heeft daarom een bijzondere architectuur- en cultuurhistorische waarde voor Amsterdam.
Erfgoedvereniging Heemschut, Commissie Amsterdam
http://www.heemschut.nl