Vijf tiener-ooievaars op Oud Osdorp en Sloten geringd

Eigenlijk moet je jonge ooievaars op een leeftijd van ongeveer 45 dagen ringen. Dan glijdt de ring niet meer van de inmiddels voldoende ontwikkelde poot én kan een ooievaar nog niet in paniek achteruitlopen en daardoor per ongeluk naar beneden vallen. Als het nest voor het ringen wordt verstoord, vliegen de ouders weg en houden kleuters zich schijndood. Zij kunnen immers nog geen kant op. Zó moet je het hebben… Het is echter lastig om precies te weten wat er zo hoog op de paal op het nest gebeurt. Vooral ook, omdat na de geboorte van de oudste er gewoon nog wordt doorgebroed op de andere eieren. Tussendoor kotsen de ouders snel even wat eten uit voor het kroost dat er al is, maar dat moet je dan maar nét op dat ene moment waarnemen. Daarvoor moet je vaak langer dan een uur naar boven, naar dat hoge nest, staren… De oudste en de jongste schelen makkelijk twee weken… Enfin, de jonkies op beide locaties bleken al ouder dan bedoeld. Op de Lutkemeerschool viel het nog mee, maar op Natuurpark Vrije Geer waren ze zeker al zestig dagen oud!

Lutkemeerschool
Op de zuidwest-schoorsteen van de voormalige Lutkemeerschool bleken drie jonge ooievaars te wonen. Het nest is hier goed te bereiken met een hoogwerker. De firma Peinemann Amsterdam (uit het Westelijk Havengebied) was zo aardig om het ringen enthousiast te sponsoren. Peter Lampe manoeuvreerde het bakje behendig bij het nest. Ringer Engbert van Oort haalde de tieners uit het nest en beneden werden ze opgemeten en gewogen. De twee grote jongen kregen ringnummers 5E798 en 5E799 en waren goed op gewicht, respectievelijk 3.507 en 2.854 gram. Met snavels van ongeveer 10 cm en vleugels van 37 cm. Maar er zat ook nog een nakomertje met donsveertjes in het nest, dat nog geen maand oud was. Deze woog slechts 1.409 gram. Zijn pootje was nog te klein voor een ring en… uit ervaring kon Engbert voorspellen dat deze peuter-ooievaar het niet zal redden… Ondertussen hadden mama en papa onrustig rondgevlogen rond het nest. Mama was in afwachting van haar kroost al weer ongeduldig op het nest gaan zitten en ze zat er nog steeds toen het bakje van de hoogwerker weer omhoog kwam. Engbert legde de vogels alle drie voorzichtig terug in het grote nest en de hoogwerker trok zich terug. De ouders kwamen meteen terug op hun nest, constateerden dat alles in orde was en gingen over tot de orde van de dag!

Natuurpark Vrije Geer
Vervolgens stond op Sloten boomverzorger Kasper van den Bos van De Wit Groenvoorziening klaar om zijn ladder tegen het paalnest op Natuurpark Vrije Geer te zetten. Dat deed hij en… floep… een ooievaar sprong naar beneden! En toen nóg één! Iedereen schrok natuurlijk… Ze maakten echter gelukkig een zachte landing in het riet. Beheerder Henk Damen had voor de zekerheid het riet rond de paal niet weggemaaid… De jonge ooievaars waren zó geschrokken van de ladder, dat ze achteruitdeinsden en over de rand van het nest naar beneden kukelden. Ze konden immers nog niet vliegen… Nu werd meteen duidelijk waarom het zo belangrijk is om nauwkeurig te weten wanneer de ooievaars geboren zijn… Deze jonge ooievaars waren nog wat ouder dan hun jaargenoten, die net geringd waren op Oud Osdorp. Toen hij zag hoe groot ze al waren, was Engbert dan ook niet verbaasd dat ze al konden lopen en gesprongen waren.

Het kwam allemaal goed. Engbert legde de tieners neer en Ruud Lutterlof en Tamar Frankfurther kregen de schone taak om hun hand zachtjes op de ooievaars te leggen. Op die manier zouden ze zich (alsnog) schijndood houden en dus niet weer aan de wandel gaan. De ene nog in het nest overgebleven wat jongere ooievaar (die nog niet kon lopen) werd door Kasper naar beneden getakeld. Ze kregen alle drie een ring (nummers 5E850, 5E851 en 5E852) en werden gemeten en gewogen (zwaarste: 3.643 gram!). Duidelijk was dat hun vleugellengte al erg lang was (tot 45 cm!). Nadat de hele meet- en weegprocedure was afgerond, moesten de tieners weer naar boven gehesen worden. Dat was nog even spannend. Zouden ze zich nu wel gedeisd houden? Engbert had heel slim eerst de springers gemeten en gewogen en hen vervolgens ieder in een eigen tas gelegd. Zo kwamen de dieren tot rust en namen ze gelukkig hun schijndode staat aan. Toen ook nummer drie was geringd, werden ze alle drie naar boven getakeld en legde Kasper de tieners liefdevol terug in hun nest. Waarna mama en papa zich weer over hun kroost ontfermden en de rust weerkeerde…

Wie op de hoogte wil blijven van het wel en wee van de ooievaars die sinds 2016 zijn geringd op Sloten en Oud Osdorp (en elders in Amsterdam), kan af en toe een kijkje nemen op de website ooievaars020.nl. Hier staat algemene informatie en terugmeldingen (uit heel Europa) waar ‘onze’ ooievaars zijn gesignaleerd.

Nagekomen bericht
Op 7 juli meldde Anja Rol, buurvrouw van het nest op de Lutkemeerschool, dat ook het jonge nakomertje nog altijd leeft en vol overgave gevoerd wordt door de ouders! Het jong kan inmiddels staan. Anders dan ringer Engbert verwachtte, is dit jong dus niet uit het nest gegooid! De benjamin groeit goed, maar is nog wel kleiner dan zijn jaargenoten.

Bij de foto’s:

Oud Osdorp

Hier kun je goed zien waar het grote nest gebouwd is: Op een schoorsteen van de voormalige school. Een prachtplek in het landelijk gebied. (Foto: Erik Swierstra)

Met de hoogwerker naar het nest op een van de schoorstenen van de voormalige Lutkemeerschool hoek Lutkemeerweg/Osdorperweg. Geweldig dat Peinemann Amsterdam uit het Westelijk Havengebied dit project sponsort!

Nu de drie jongen naast elkaar liggen, is het overduidelijk dat de benjamin echt nog héél klein is. Ringer Engbert van Oort meet, Tamar Frankfurther noteert alle gegevens netjes en Mat Janssen kijkt toe.

Terug in de tas voor de reis naar boven: De ongeringde benjamin met een oudere broer of zus. (Foto: Erik Swierstra)

Terwijl Peter Lampe de hoogwerker weer naar boven manoeuvreert, kijkt mama al reikhalzend uit naar de terugkeer van haar kroost.

En dan liggen ze weer veilig in hun vertrouwde nest, met prachtig uitzicht over de mooie Oud Osdorpse polders…

Sloten