Amsterdamse bootjesclubs
Veel Amsterdamse speeltuinen hadden een bootjesclub. De eerste Amsterdamse bootjesclubs werden in de jaren ’20 en ‘30 opgericht. Deze clubs waren gericht op het bouwen van modelboten voor kinderen (en ouders). De verschillende bootjesclubs kwamen een aantal keer per jaar samen om wedstrijden tegen elkaar te houden (botterdagen). Hierbij werden de boten te water gelaten in open water en ging het erom welke boot het snelst aan de overkant was.
De bootjesclub van Speeltuin Vereniging Wiltzangh, opgericht omstreeks 1965, was zeer succesvol. De kleine botenbouwers vielen vaak in de prijzen. Indertijd was de speeltuinopzichter de leider van deze club. Het bouwen van boten werd steeds populairder en veel kinderen uit de buurt sloten zich aan bij de club. Een van die kinderen was Marco, de zoon van Gerrit Droste. Gerrit Droste werd aangestoken door het enthousiasme van zijn zoon en vrouw, en in 1975 werd hij leider van de bootjesclub.
Een klomp met een zeiltje
De bootjesclub kwam eens per week samen in het clubhuis van Wiltzangh. Daar werd geknutseld, gezaagd en geschuurd. Niet alleen door kinderen, ook veel ouders waren actief bij de bootjesclub betrokken en hielpen mee. Er waren twee clubs, een voor de jongere kinderen vanaf 8 jaar en een voor de oudere kinderen vanaf circa 12 jaar. Er was geen bovengrens aan de club verbonden, ook jongvolwassenen waren betrokken bij de club. De bootjesclub trok meer jongens dan meisjes, maar de verhoudingen lagen meestal niet heel ver uit elkaar. De bootjesclub telde per seizoen (lopend van ongeveer september tot mei, afgesloten met de bootjesdagen) ongeveer 10 á 20 leden.
De jongere kinderen begonnen met de meest simpele boot: de botter. De botter werd gemaakt van halffabrikaten van klompen. Het Amsterdams Speeltuin Verbond (ASV), waarvan Wiltzangh onderdeel was, had een contract met een klompenmaker. Die leverde tegen een redelijke prijs de half-affe klompen aan Wiltzangh. De oudere kinderen werkten aan andere modellen boten die meer techniek en vaardigheid vereisten. Het ASV leverde de technische tekeningen voor de boten, zodat er met dezelfde bootjes wedstrijden gevaren konden worden. De bootjeclub kostte 7,50 per maand en het lidmaatschap van de speeltuin kostte zo’n 15 euro per jaar. Leden betaalden daarnaast ook een bijdrage voor het materiaal.
Kielen van lood
Bepaalde onderdelen van de boten werden niet gemaakt door de kinderen, maar door de begeleiders. Een voorbeeld hiervan is de loden onderkant die essentieel was om de boten niet te laten kapseizen. Hiervoor hadden de leiders van de club speciale mallen gemaakt. Het lood werd verhit totdat het smolt en vervolgens in de mal gegoten in de exacte vorm voor een bepaald model. De begeleiders verzorgden ook de bevestiging van de zeilen, omdat dit veel precisie vereiste. De zeilen moesten in de juiste hoek afgesteld worden om genoeg wind te kunnen vangen. Als een boot af was dan mocht deze mee naar huis.
De bootjes wedstrijden waren altijd een groot spektakel en ze trokken veel bekijks. Jarenlang werden er wedstrijden gehouden op de Bosbaan en in Amsterdam Noord. Vaak waren wedstrijden regionaal en vonden ook vaak plaats in omliggende gemeenten zoals Zaandam, Spaarnwoude of Almere. Alle deelnemers kregen een vaantje en in het clubhuis van Wiltzangh zijn nog een groot aantal bekers en medailles te vinden.
Het einde van een tijdperk
Tot 2009 heeft de bootjesclub van Wiltzangh bestaan en meegedaan aan wedstrijden. De laatste jaren liep het ledental terug, niet alleen van de bootjesclub maar van de gehele speeltuinvereniging. Er was weinig animo meer onder de buurtkinderen voor het bouwen van bootjes. Ook de bereidheid van ouders om kinderen naar de wedstrijden te rijden nam sterk af.
De deelraad van de gemeente Amsterdam Nieuw-West vraagt nu aan Wiltzangh om erfpacht te betalen voor het clubhuis. Wiltzangh kan deze geldsom niet opbrengen en sluit daarom nu definitief haar deuren. Gerrit Droste kijkt met enige weemoed, maar vooral ook met veel plezier terug op zijn activiteiten voor Wiltzangh.
Het interview met Geert Droste vond plaats op 12-03-2014.
Eerder verschenen artikelen over Wiltzangh en de bootjesclub:
Speeltuinvereniging Wiltzangh
Een teleurstelling om nooit te vergeten
De Bootjesclub
Gezocht: verhalen over speeltuinvereniging Wiltzangh
Speeltuinvereniging Wiltzangh, het verhaal van de voorzitter