Dit is een reactie op het verhaal
'De naam Geuzenveld' van Adri Haring. (Ontleend aan het maandblad Ons Amsterdam, 18e jaargang, no 1, januari 1966, blz 6.)
De Voorgeschiedenis van Geuzenveld
De naam van de tuinstad herinnert aan een bewogen periode uit de Nederlandse geschiedenis. Vanzelf denkt met in verband met deze naam aan het beleg van Haarlem (1572-1573), toen het agrarisch gebied tussen het IJ en het Haarlemmermeer van strategische betekenis was. De IJdijk was voor het Spaanse leger de verbindingsweg met zijn basis, de stad Amsterdam, die zich in 1572 niet bij de opstand had aangesloten. Het Haarlemmermeer was de toevoerweg voor de belegerde stad, die zich ten slotte moest overgeven, toen deze weg voor haar was afgesloten. Natuurlijk hebben de dorpen tussen het meer en het IJ in die tijd veel te lijden gehad van de oorlogshandelingen, waarvan weinig bekend is en waarvan dientengevolge de legende zich heeft meester gemaakt.
De naam Geuzenveld is ontleend aan een boerenhofstede, die gestaan heeft aan de Haarlemmerweg op een afstand van 1300 a 1400 Rijnlandse roeden van de stad Amsterdam, dus op een plaats, die thans een deel van de tuinstad is. Door hiaten in het beschikbare archiefmateriaal is de oudere geschiedenis van de hofstede niet bekend, maar daar de boerderij aan de Haarlemmerweg stond, is het moeilijk aan te nemen dat zij ouder was dan 1631, toen deze weg werd aangelegd. Het oudste gevonden bericht over de boerderij Geuzenveld¹ dateert van 6 december 1709, toen er een transactie plaats vond tussen de erfgenamen van een vroegere eigenaar.
Hoe de hofstede aan haar naam is gekomen blijft een geheim. De naam was ongetwijfeld al voor de bouw van de boerderij verbonden aan het terrein en de meest waarschijnlijke veronderstelling is nu, dat de naam iets te maken heet gehad met hagepreken, die in 1566 en 1567 in de omgeving van Amsterdam zijn gehouden en misschien ook daar op een plaats, die door de herinnering aan die bewogen jaren sindsdien als Geuzenveld¹ werd aangeduid. Meer zekerheid hierover zal echter wel nooit te krijgen zijn. Legendevorming brengt bovendien het gevaar mede dat zij de gebeurtenissen waaruit zij haar oorsprong heeft gevonden, vervormt tot iets onherkenbaars.
5633 keer bekeken