Wie kwam aan de deur?

Auteur: Alex Krull
8 Fans
Bos en Lommer
Een voddenkar, kolenmannen met hijstouw, de voddenboer zittend op z'n handkar, de vrachtauto met zakken kolen en de bakkerskar met deksel (v.l.n.r.). Foto: fragment van een foto van de beeldbank van het stadsarchief van de gemeente Amsterdam, 1938.

Een voddenkar, kolenmannen met hijstouw, de voddenboer zittend op z'n handkar, de vrachtauto met zakken kolen en de bakkerskar met deksel (v.l.n.r.). Foto: fragment van een foto van de beeldbank van het stadsarchief van de gemeente Amsterdam, 1938.

Alle rechten voorbehouden

Wie kwamen er allemaal aan de deur of door de straat in de jaren 40, 50, 60?
Een opsomming van de herinneringen van Alex Krull in drie delen. Vandaag deel 1.

Voddenboer

Iedere voddenboer had een identificatie-bord op de bakfiets. Zoals Naam: G.A. Doodt; Vergunning: 12345; en het adres: ergens bij het Waterlooplein.
Op een dag had moe een voddenboer de trap op geroepen. Moe gaf hem een juten zak die hij aan een duimhandweegschaal hing. Op een zeker ogenblik ontstond er een verschil van mening. Moe zei dat hij zijn poot onder de zak hield. Hij zei dat Moe klinkers onderin de zak had. Volgens hem kon mijn moeder het vullis houden.

Berliner bollen; dan wist je dat het winter was.

Een kraamwagen met een paard ervoor gespannen. Gedurende de zomer kwam de Belgische Wafelkraam met twee grote Belgische knollen ervoor gespannen.

Hondenvlees/verse waar

De man kwam met een gemotoriseerde bakfiets. Vies geval, griezelig, het stonk. Wij dachten dat die man olifantenvlees verkocht. De enige die kocht was een rijke buurvrouw die een zwarte Poedel had.

Wasmachine verhuurder

Die kwam aan de deur om Hoovers te verhuren, of het liefste één op zicht te nemen.

De Koperpoetser, kwam met zijn vrouw

Hij deed de zaken, zij poetste de brievenbus (soms de verkeerde), de deurknop en het sleutelgat als bonus.

Uitjes in de wijnazijn, zoetzuur! Cent a Prik

Dat werd “Uitjes in de Wijvenzijk”.
Grote zure bommen en uitjes dreven rond in een half wijn vat. Als je honger had, dan was het gewoon om gek ervan te worden.

Bode van Ouwel: Begrafenisfonds

De man had een vet boekje waarin de contributie werd bijgeschreven.
Moe betaalde 50 cent per week, tientallen jaren lang.

De Meteropnemer

Die kwam de gas en elektriciteit opnemen en incasseerde de muntjes. Ja de elektriciteit was goed, máár er was een probleempje met de gasmuntjes. De meteropnemer zette dan een streng gezicht op. “Mevrouw, u mag geen valse muntjes gebruiken”. Het geval was dat in die dagen een 10 cent zink dubbeltje net zo groot en zwaar was als een gasmuntje. Met een klein verschil, dat het gasmuntje een driehoekig gleufje had. Dus in geval van nood (meestal) namen we de knijptang en maakte we dan een gleuf in het duppie. Moe moest bijbetalen, met de waarschuwing omdat niet meer te doen. Het probleem was om nu van die “Gasmuntjes” af te komen. Daar was techniek voor nodig, en ik was de pineut, want ik wist mijn slachtoffers! Dus ik naar de winkel om iets te kopen, legde de “gasduppies”, de ene munt half gestapeld op de andere in een keurige rij op de toonbank, met een goed duppie aan het einde van het rijtje. “Precies gepast” zei de winkelier, en veegde met z’n ene hand de hele rij in de andere en gooide het geld in de kassa, en ik als een razende de deur uit. 

Alle rechten voorbehouden

1568 keer bekeken

3 reacties

Voeg je reactie toe
Lex Krull

addendum tot Meteropnemer

Bij het herlezen van mijn bijdrage “Wie kwam er aan deur – Subject : De Meteropnemer” dacht ik dat er iets ontbrak en te kort was aan de verklaring waarom de Familie Krull opeens een grote behoeftigheid had aan Gasmuntjes, en wie het Slachtoffer was van de “valse munten” dispositie.

In de vroege jaren 50 kwamen mijn ouders tot de ontdekking dat een revisie en een nieuw “energie infrastructuur” heel nodig was. Zo gezegd, zo gedaan!
Ten eerste: Er hing een mammout van een elektrische heetwater tank in de badcel die altijd door het verbruik van ons groot gezin zonder heet water kwam te zitten en te veel stroom opnam. Volgens Moe was dat ding te duur en was alleen goed genoeg om over het balkon de tuin in te kieperen. Een Junker doorstromende Gas Geiser werd aangeschaft en nu geïnstalleerd boven de keukenzink.
Nummer twee, de kost van Antraciet kool had weer een toeslag nodig. Dus er uit met die te dure kolenkachel, en een nieuwe gashaard werd aangeschaft. De vloer werd opengebroken om de Gashaard met een gaspijp te voorzien.
Nummer drie: Als kokerij was er een twee-pitter gasstel, en een-pitter en twee-pitter oliestel. Behalve voor het een-pitter oliestel werd de zaak verplaatst door een “State of the Art” Etna Gasoven. Ik ben nog steeds in het bezit van het originele “Gasoven Geheimen”, “Wenken en Recepten voor het gebruik van de Etna gasoven”, boekje.
Alles was klaar, werkte tot perfectie, en de familie Krull had nu een 5 jaar lening met de aannemer Firma Berends en Zoon.
Het was winter. De huiskamer was lekker warm, maar tot de ergernis van Pa zaten wij kinderen te dicht voor de kachel om voeten en ruggengraat extra te verwarmen. De douche had eindeloos heet water tot de ergernis van Moe, want er werd te veel gas gebruikt en te veel water. Ja, een mens moet toch ergens over iets te klagen hebben! Het hele huis was gevuld met een zalige banketbakkerij aroma die mijn zus met het nieuwe Etna fornuis produceerde tezamen met de nieuwste technieken die zij net op de huishoudschool had geleerd. Pa en Moe spraken eindeloos over de nieuwe en wijze aquisitions. Iedereen was tevreden!
Eén probleempje: De gasmeter stopte steeds vaker, gezien een dubbeltjeswaard aan gas niet voldoende was. Moe had nog een paar muntjes over, maar door haar spaarzaamheid moest de haard af. Nieuwe Gasmunt er in, de waak vlammetjes weer aangestoken, en Pa kreeg de pest er in en ging naar bed.
We moesten iets nieuws bedenken. Eureka: wij gingen nu onze eigen gasmuntjes maken. Die (gas) kerel zou dat nooit merken!
Wintertijd: Niet alleen ging de Gasmeter altijd af, (meestal als je een douche had) maar ook de Elektriciteitmeter ging vaker af. De extra munt lag altijd boven op de meter, niet in de meter, zodat je alleen maar hoefde te draaien, néé dat moest niet. Alles was nu donker, en in de zenuwen om die munt er in te stoppen, viel dat rotte ding altijd achter gasmeter. Pa zat in zijn fatuil te dirigeren…..en volgens hem “wat een stomme bedoening dat was”, want hij kon zijn boek niet lezen (maar had geen probleem om zijn Ouwe Klare te vinden, want dat stond altijd trouw bij de poot van zijn fatuil).

Pa had er nu genoeg van. Hij orderde Moe contact op te nemen met het Gemeente Energie Bedrijf om Doorlopende Meters te installeren.
De meters werden geïnstalleerd, en nu kwam de Meteropnemer opdagen om de zaak even afteregelen.
De Elektriciteit was O.K. maar de gasmeter zat vol met valse munten.
Moe moest even in haar “noodfonds spaargeld” duiken. Nu was het probleem om van die valsies of te komen, en zoals gewoon was ik weer de pineut.
Ik wist mijn slachtoffers. Eén was de schoenmakerij op de hoek Esmoreit en Marieke van Nimwegenstraat. De man, en zie hem nog duidelijk voor mijn ogen, zeer katholiek, had een héél groot gezin, en daarvoor was altijd héél druk bezig om het dagelijks brood te verdienen. Bovendien stond een paar schoenen al lange tijd voor ons klaar (Zolen en Halve Hakken). “De schoenen van Krull A.U.B” riep ik en spreidde de “valse gasmuntjes” op de toonbank (zoals beschreven in “Wie kwam er aan de deur? – De Meteropnemer”).
Dus kwamen wij van de valse munten af.

Ach ja, die goeie, ouwe tijd. Ik lach me soms slap!

Cornelia Krull

straat figuren

Ja Alex, die arme moe met haar gasmuntjes.
In de electra meter pasten een gulden, dat was trouwens de prijs voor een munt.
Naderhand veranderde dat natuurlijk en werd het duurder.

Alex en ik hebben er erg om moeten lachen toen hij mij over de straat figuren belde.
Weet je nog dit of dat.
Ik ben de schoonzuster van Alex.
Leuk, dat je het opgestuurd hebt.
Corrie

guus haverman

hoedendozen

1947 ? Er liep een lange man door de straat ( gewoon op de rijweg ) , hij was "behangen" met ronde dozen. Roepend "Hoedendozen , in alle maten , hoedendozen !" en dat riep hij in een doos die het geluid wel tien keer versterkte .
woestduinstraat