Eén groot speelgebied
De pioniers van Nieuw-West vertellen de verhalen. Van hopen zand, kinderrijke buurten, de tram die niet verder ging dan het Bos en Lommerplein, over De Gruyter en andere toen nog onbekende winkels. ‘Amsterdam Nieuw-West ’50-’60’ laat het allemaal zien: spelende kinderen, de Aldo van Eijck-koepelklimrekken, verlaten – en schone - straten met slechts drie auto’s, mannen met hoeden, dames met hoofddoekjes (maar niet die we vandaag de dag kennen) en – leuk detail – veel losliggende straatstenen. “Het was één groot speelgebied voor ons,” vertelt Lammert die in de jaren vijftig vanuit Groningen naar de Admiraal de Ruyterweg verhuisde. Toen was dat de rand van de stad; erachter werd Nieuw-West gebouwd.“Heerlijk was het, kattenkwaad uithalen op, zoals we dat noemden, het opgespoten land.” Op dat land staat nu Slotermeer. Daar wonen nu veel migranten. Net als Lammert toentertijd was. “Als je vanuit Groningen naar Amsterdam verhuisde, ging je toen echt de wereld uit. Met zakdoeken hebben ze ons uitgezwaaid. De nieuwe woonplaats was indrukwekkend. Die spoorrails van de trams op straat, dat vond ik wat. Alles was anders en als Groninger was je echt een migrant.”
Stoppen met roken
De tentoonstelling vertelt hoe bewoners zich eigenaar van een paleisje waanden, komend uit de verwaarloosde krappe binnenstedelijke huizen. Over de enorm hoge huur, die ze vaak opbrachten door te stoppen met roken en andere extra’s op te geven. Dat gaf niet, want je kreeg er veel voor terug: naast een modern huis onder andere ook de Sloterplas, een toen ook nieuwe recreatieplek die uiteraard in de tentoonstelling een eigen hoofdstuk heeft gekregen. Andere hoofdstukken zijn onder andere de lanen, de dijk en het landje en de winkels. Met onder andere foto’s van dus die De Gruyter (op de hoek van de Der Kinderen- en de Theodoor van Hoytemastraat), de Albert Heijn aan de Burgemeester De Vlugtlaan (zes sinaasappelen voor 1 gulden) en aan diezelfde laan de allereerste winkel aldaar, ‘radio en electrazaak Kraaipoel’, die er minstens haar gouden jubileum haalde.
Vanaf de eerste paal
Over de Sloterplas (met name dan de grootte ervan): ‘Waar je niet omheen kan, maar vaak wel omheen moet’. En amateurfilmpjes, ingezonden door bewoners uit die jaren. Huiselijke taferelen als het naar bed brengen van de kinderen, koken en een verjaardagsfeestje. Van het rollen en rennen op de dijk, ritjes met de fiets en van een bezoek aan een poppenkast. Enkele zijn in kleur, waardoor de geschiedenis nog dichterbij komt. De levensgrote foto van mensen die een modelwoning vanachter glas bekijken. Nog niet eerder zag je zo duidelijk hun ver- en bewondering van al dat nieuws wat nu binnen handbereik lag: een ruimere woning. Pronkstuk in de tentoonstelling is toch wel de originele uitnodiging voor het aanschouwen van het slaan van de eerste paal op 1 december 1951. De bus naar dat evenement zou kwart over tien bij het Paleis op de Dam vertrekken en rijden naar het Bos en Lommerplein, staat er op het kaartje. ‘Vandaar de wegwijzers volgen’, klinkt de routebeschrijving naar het stuk – dan nog – niemandsland.
Ga ernaartoe, leer over je buurt of doe een leuk spelletje: raadjeplaatje! De tentoonstelling is nog tot en met 8 januari 2012 te zien in het Stadsarchief aan de Vijzelstraat 32. (Gebouw De Bazel)
De tentoonstelling ‘Amsterdam Nieuw-West ’50-’60’ is georganiseerd door het Stadsarchief Amsterdam en Bureau Monumenten & Archeologie.
Meer informatie op http://www.stadsarchief.amsterdam.nl