De naam Slotermeer

7 Fans
Slotermeer

De wijk Slotermeer is gebouwd vanaf 1951 en de eerste woningen werden in het najaar van 1952 in gebruik genomen. De naam van Slotermeer is ontleend aan het gelijknamige meer dat vroeger in deze omgeving lag.

Kaart van de Slotermeerpolder wie, wat, wanneer, waar Op deze oude plattegrond uit de 18e eeuw is in het midden de Slooterdijkermeerpolder te zien die in 1644 werd ingepolderd en tussen 1948 en 1956 werd vergraven tot Sloterplas. Rechts ligt Amsterdam, toen nog begrensd door de Singelgracht. Linksonder ligt de Geerban met het dorp Sloten.

Kaart van de Slotermeerpolder wie, wat, wanneer, waar Op deze oude plattegrond uit de 18e eeuw is in het midden de Slooterdijkermeerpolder te zien die in 1644 werd ingepolderd en tussen 1948 en 1956 werd vergraven tot Sloterplas. Rechts ligt Amsterdam, toen nog begrensd door de Singelgracht. Linksonder ligt de Geerban met het dorp Sloten.

Alle rechten voorbehouden

Naar het IJ, dat pas in 1876 werd drooggemaakt, liepen zijriviertjes uit zuidelijke richting. De Amstel, naamgever van Amsterdam, is het meest bekend. Het Spaarne, waar Haarlem aan ligt, behoort ook hiertoe. Ook de Sloot, of Slooter was een zijriviertje van het IJ. Toen de veenwildernis ten oosten van Haarlem vanaf de 11e eeuw gekoloniseerd werd, ontstond aan dit riviertje de nederzetting Sloton. De oudste vermelding hiervan is uit 1063. Omstreeks 1175 kwam het dorp Sloten op zijn huidige locatie te liggen.

Het riviertje verbreedde zich door oeverafslag tot een meer, het Slootermeer. Daar waar het riviertje in het IJ uitkwam werd een dam gelegd, als onderdeel van de Spaarndammerdijk. Hier ontstond de nederzetting Slooterdam, later werd dit het dorp Sloterdijk, waar vanaf de tweede helft van de 15e eeuw ook een kerk stond. Het dorpsbestuur verwierf in 1479 de visrechten op het Slootermeer. In 1639 werd besloten het meer, dat 's zomers nogal eens droog stond, in te polderen. De pachters van grond in de polder kregen de verplichting jaarlijks aan de kerk te Sloterdijk een uitkering te doen. De drooglegging was in 1644 gereed, maar tussen 1647 en 1726 hernam het water zesmaal zijn oude rechten nadat het de dijk had doorgebroken. Telkens werd de Sloterdijkermeerpolder met een poldermolen weer drooggemalen.

De grootste overstromingsramp vond plaats op 29 november 1836, toen het hele gebied tussen de Haarlemmermeer en de grens van de stad Amsterdam overstroomd werd. Dit was de aanleiding ook het Haarlemmermeer in te polderen. Nadat de gemeente Sloten in 1921 door Amsterdam was geannexeerd, werd in 1935 besloten een groot deel hiervan te bebouwen volgens het Algemeen Uitbreidings Plan. Hieruit zijn de Westelijke Tuinsteden voortgekomen. De lager dan het omliggende gebied gelegen Sloterdijkermeerpolder werd tussen 1948 en 1956 uitgegraven ten behoeve van de zandwinning. Hier ontstond de meer dan 30 meter diepe Sloterplas, die dus de plaats heeft ingenomen van het vroegere Slotermeer.

Het voorstel om de eerste nieuwe tuinstad de naam 'Slotermeer' te geven, werd in januari 1939 door de directeur van Publieke Werken aan B en W gedaan. Het uitgewerkte plan voor deze tuinstad was toen klaar en het werd op 12 juli 1939 door de Raad zonder discussie of stemming goedgekeurd. De voorbereiding van de uitvoering ging door, maar moest tijdens de oorlog stopgezet worden, waarna in 1951 de bouw alsnog kon beginnen. De tegenwoordige Sloterplas omvat niet de gehele oppervlakte van het oude Slotermeer. Het noordelijk gedeelte van het oude meer is niet vergraven, maar dit geschiedde wel met een strook aan de westzijde van de plas, die nooit tot het oude Slotermeer had behoord. De omgeving van de Burg. Hogguerstraat en Burg. Cramergracht ligt dus zowel in het vroegere Slotermeer als in de huidige tuinstad Slotermeer.

© Erik Swierstra, oktober 2004

Alle rechten voorbehouden

12319 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

Sloten - het oude dorp Het oude dorp Sloten, nu onderdeel van stadsdeel Slotervaart, september 2004

Sloten - het oude dorp Het oude dorp Sloten, nu onderdeel van stadsdeel Slotervaart, september 2004

Alle rechten voorbehouden

9 reacties

Voeg je reactie toe
Ed Bijl

Eddie van Halen was een Slotermeerder!!!

Ik weet het pas sinds kort, maar de helaas veel te vroeg overleden supergitarist Eddie van Halen is NIET in de Michelangelostraat geboren (zoals zo vaak werd aangenomen), maar aan de Nico van Suchtelenhof in Slotermeer op 26 januari 1955! Zijn broer Alex werd wel in Amsterdam-Zuid geboren. Eddie van Halen werd in 1978 in één klap wereldberoemd, maar vooral in de Verenigde Staten na het uitbrengen van het spectaculaire debuutalbum Van Halen 1.
Toen Eddie ongeveer 10 maanden oud was is de familie van Halen naar Nijmegen verhuisd. Op 7-jarige leeftijd ging Eddie met zijn broer Alex en zijn ouders Jan en Eugenie vanuit Nijmegen naar Californië na oproepen van de familie van moeder Eugenie om daar naar toe te verhuizen. 16 jaar later werd Eddie The Next Big Thing in Hardrock minnend Amerika. Veel dan al ervaren rockgitaristen verklaren nog nooit zo iets eerder gehoord te hebben. De rest, en 80 miljoen albums verder, is geschiedenis.

Turk

Prachtig Omschreven

Echt super, ben zelf ook geboren in Slotermeer en woon er nog steeds.
De mooiste plek in de hele wereld ;)!

Cisca Knijn

Slotermeer vanaf het begin

Ik lees net dat Slotermeer vanaf 1952 in gebruik is genomen. Ons gezin woonde als eerste bewoners in de MC Addickstraat. Als vierde kind maar als eerstgeborene in ons huis op nummer 3 kijk ik nu met weemoed terug. Over een week ga ik deze periode afsluiten. Het huis is verlaten. Binnenkort komen er nieuwe huurders en is een brok geschiedenis afgesloten.
Mijn vader heeft 58 jaar in het huis gewoond.
Toen hij er met mijn moeder kwam wonen (ze hadden al drie kinderen) hebben ze samen in de woonkamer gedanst! Zoveel ruimte hadden ze na vier jaar ergens achter in de Deurlostraat gewoond te hebben. Ze waren de koning te rijk!
De straat werd bevolkt met veel kinderrijke gezinnen. In ons rijtje van (oneven) nr. 1 t/m 15 woonden oa de families
Van As, Knijn (wij), van Heijst, Westra, Lusink, Borman, Vergeer, en Jansen. Later Staneke en Merlijn.
De meeste van deze gezinnen waren groot en katholiek. En ze hadden het niet breed. De moeders gingen goed met elkaar om. De zakken kleding gingen de ene deur in en de andere uit. Zo hield je het hoofd boven water.
De vaders spoten bij strenge vorst de grasveldjes vol met water zodat er geschaatst kon worden.
Gespeeld werd er voornamelijk op het Jan Postmahof, vlak voor onze huizen.
De melkboer De Boer, de slager Ultee, de groentenman Kroon, de banketbakker Harte, de sigarenwinkel de Jong, de boekhandel Haverman, de kruidenier de Spar, de speelgoedwinkel Splinter...... Allemaal in de Fockstraat vlakbij; in mijn geheugen zijn ze er nog. Mijn moeder probeerde altijd wat bij te verdienen bij deze winkels om ons een leuke Sinterklaas te geven.
Bij Kroon hielp ons gezin met doppen, schillen, snijden enzovoort. Bij Splinter werkte mijn moeder in november en december zoveel ze kon onder schooltijd en nam ze kapot speelgoed mee naar huis wat ze repareerde en dan had ze weer kadootjes voor in de zak van Knijn.
Ooit was er een brandje in ons huis. Een peukje in de dakgoot. Foutje van mijn vader. Ons huis was vol met brandweerlieden. Van mama mocht ik gebakjes halen (troost) en toen ik bij bakker Harte stond hoorde ik de klanten onder elkaar roddelen over die familie Knijn waarvan de kinderen wel met lucifers gespeeld zouden hebben. Ik weet niet meer of ik die gebakjes heb gekocht. Waarschijnlijk ben ik toen hard weggerend, zeer verontwaardigd.
Ach, die herinneringen. Ik kan ze gelukkig nog delen met mijn zussen en broer. Mama is er niet meer. Maar ze vertelde vroeger veel. Papa had heel andere herinneringen. 40 uur per week naar kantoor. Daarnaast in het weekend wandelen met de kinderschaar, poppenkast op zolder voor de hele buurt en klussen natuurlijk. Hij heeft zijn herinneringen in zijn agenda's bewaard en er later een boek over geschreven.
Nu is hij op 87 jarige leeftijd verhuisd naar een huis waar hij het best naar zijn zin heeft. Maar ja, die Addick.... Zelf woon ik al heel wat jaren in het mooie stadje Hoorn. Maar vanaf nu heb ik geen plek meer om bij mijn vroegere thuis te komen. Dat is even wennen.
Oja Cis, je wordt nu zelf oma! Dat is warempel toch ook even wennen!!!

Anka

duikboot

Beste Klaas Mast,
Mijn grootouders kwamen aan in 1956 aan de oever van de Sloterplas te wonen. Kale vlakte, geen boom te bekennen. Ik heb nog op de bodem gestaan voordat de 'put' aan de Slotervaartkant onder water werd gezet.
Dat van die duikboot kan ik me nog herinneren. Alleen zegt mijn herinnering (voor wat ie waard is) dat het een grap was.

K. Mast

duikboot in de sloterplas

In 1957 of daar omtrent vertelde mijn vader (destijds groepscommandant van de Politie te Water in Amsterdam) dat een inwoner van Amsterdam West een mini-duikboot had gebouwd en dat hij, ter bevestiging van zijn kunnen, zichzelf met deze onderzeeer in de Sloterplas had gelanceerd en vervolgens niet meer is bovengekomen.
Door de Waterpolitie en ook door duikers van de Kon. Marine is een aantal
dagen uitgebreid gezocht, maar er werd niets gevonden. Door de
gelaagdheid (afwisselend zwevende lagen veen en holle ruimtes waar het
zand was weggezogen) van de bodem, werd vervolgens aangenomen dat de duikboot zich onder lagen veen zou bevinden en met verloop van tijd(enkele jaren) wel op de bodem zou belanden.
Is hierover meer bekend????
Met vriendelijke groet
Klaas Mast

Jeroen Brouwer

De naam Slotermeer

Ik lees hier helemaal niets over het verschrikkelijke monster, dat in de jaren 50 zwemmende kindertjes in de Sloterplas opslokte. Naar mijn ouders mij verzekerden, ging het om een verdwaalde Mosasaurus en waren kinderen, die tegen het uitdrukkelijk verbod van hun ouders in. toch in de plas gingen zwemmen, hierbij de klos. Er zat trouwens een tweelingbroer van die Mosasaurus in het Nieuwe Meer.

Angelique

Mw.

Beste Erik,
Mijn dochter wil voor haar verjaardagsfeest (vr 21 aug) een speurtocht over de geschiedenis van Slotermeer en dan vooral de omgeving van het Noorderhof.
Zou u me daar bij kunnen helpen?
Vriendelijk dank

Erik Swierstra

Geschiedenis Sloterplas

De Sloterplas is een onderdeel van het Algemeen Uitbreidings Plan (A.U.P.) uit 1935. Dit is ontworpen onder leiding van Cornelis van Eesteren, die dus de geestelijk vader is van de Sloterplas. De Sloterplas is gegraven om te dienen als recreatiegebied voor de Westelijke Tuinsteden. Daar waar nu de Sloterplas ligt, lag voorheen de Slootermeer, een ondiepe veenplas ten noordoosten van het dorp Sloten. In 1644 werd deze meer met behulp van een windmolen drooggemalen. Nadien lag hier de Sloterdijkermeerpolder, een droogmakerij die iets lager was gelegen dan het omringende land van de Sloterpolder. De Sloterplas ligt in het midden van de Westelijke Tuinsteden in Amsterdam. De plas werd gegraven tussen 1942 en 1956 en is circa 30 meter diep. Oorspronkelijk zou alleen de bovenste laag van klei en veen uitgebaggerd worden en gebruikt voor de ophoging van het parkgebied. De Sloterplas zou volgens die plannen een meter of tien diep zijn geworden. Onder de klei en het veen zat echter nog een grote hoeveelheid zand. De hoge aanvoerkosten van zand voor de ophoging van de Westelijke Tuinsteden was na de oorlog een groot probleem. Daarom werd in 1950 besloten om ook zand te winnen uit de Sloterplas.
De Sloterplas wordt gebruikt voor onder andere zeil-, kano-, hengel- en duiksport. In juni 2006 werd in en om de plas voor het eerst een triatlon gehouden. Bij de instelling van de stadsdelen werd de Sloterplas in 1990 verdeeld over de drie aanliggende stadsdelen: Geuzenveld-Slotermeer, Slotervaart-Overtoomse Veld en Osdorp. Sinds 2010 valt het in zijn geheel onder het Stadsdeel Nieuw-West - Zie verder: www.vriendenvandesloterplas.nl

Tekst aangepast op 22 juli 2023

roosje

Sloterplas...

Beste H/MV
ik wou graag wat meer weten over het geschiedenis van Sloterplas, hoe werd hij gegraven, hoe werd het bewoonbaar, waar is Sloterplas goed voor en waarom werd Sloterplas gemaakt??
alvast bedankt...