Terugdenken
“Ik was wel geschokt. Het huis uit mijn jeugd is gesloopt. Jammer, er ligt een hoop geschiedenis. Ik reed er nog wel eens doorheen, op zoek naar het gevoel van vroeger. Ik heb het nooit gevonden. Er is zoveel veranderd sinds wij er kwamen wonen in 1953.” In ‘IJsbloemen op het raam’ vertelt oud-Kolenkitbuurtbewoner Jan van Pelt over zijn jeugd in de toen nieuwe buurt nabij de dijk. Het vlotten bouwen, fikkie stoken, maar ook de ijskoude kinderkamer herinnert hij zich nog goed. Toch denkt Jan met warme gevoelens terug aan zijn jeugd.
Boempsj
En zo blikken nog negen andere geïnterviewden terug voor ‘Groeten uit Amsterdam West’, dat naast een verhalenbundel ook een foto-expositie en een vertelvoorstelling bevat. Terug op de jaren vijftig en zestig. Een tijd van veel zand, veel buitenspelen (weer of geen weer), van boempsj, boempsj, boempsj, zoals Truusje Vrooland vertelt in het verhaal ‘Integratieteckel’. “Dat is het geluid van mijn jeugd. Het geluid van het heien. De tijd van de wederopbouw, van de vooruitgang, van het vele spelen op straat in een kinderrijke buurt.” Aan de hand van foto’s uit een ver verleden vertelden de geïnterviewden (huidige en voormalige bewoners uit Amsterdam West en Nieuw-West) aan nostalgische verhalenschrijfster Shirley Brandeis over hun leven. Over hun jeugd, het volwassen worden, over de veranderingen in de buurt door de komst van nieuwbouw, nieuwe culturen en nieuwe tradities. Fotografe Sandra Hoogeboom portretteerde hen, geïnspireerd door de oude originele foto.
Ontroerend
Het resultaat is tien keer een tweeluik van oude en nieuwe foto’s vergezeld van de bijbehorende ontroerende, grappige, maar soms ook melancholische verhalen. De verhalen en foto’s zijn gebundeld in een boekje en staan nu al – in de buurt van de geïnterviewde bewoner – tentoongesteld. Zoals die van An van Batum bij de bibliotheek aan het Osdorpplein. De foto van toen toont haar klassenfoto. Van Batum vertelt erbij: “Ik zit vooraan; dat meisje met die zendingspop op schoot ben ik. Iedere maandag moest je een cent meenemen naar school. Dan kwam de juf langs met een doosje met daarop een biddend Indonesisch poppetje. Dat poppetje boog als je een cent in het doosje deed. Daar deed je het voor als kind!”
Rijkdom
Enkele deelnemers hebben de afgelopen tijd een spoedcursus ‘vertellen’ gevolgd van rasverteller Wijnand Stomp. Hun eigen verhaal gaan zij tijdens de opening van de foto-expositie voordragen in de vertelvoorstelling ‘Ik was eens…’. “Alle verhalen geven een heel bijzonder tijdsbeeld weer,” vertelt fotografe Sandra Hoogeboom, die bij de interviews aanwezig was. “Ik ben vooral dol op het woord ‘integratieteckel’, dat Truusje Vrooland bedacht tijdens het interview.” Er is veel veranderd, constateert Hoogeboom. “We leven nu in zo’n rijkdom. Door dit soort verhalen besef je dat weer even. Mariska Hofman, de oudste deelneemster, benadrukt dat. De keus die je tegenwoordig in de supermarkt hebt, verbaast en verblijdt haar ook.” Een heel boek zou je kunnen vullen met de verhalen van elke bewoner, stelt Hoogeboom. Maar het is een bundel van tien bondige verhalen geworden. Aangevuld met foto’s van toen en van nu. Fraai vormgegeven door Helma Timmermans.
Aanleiding
‘Groeten uit Amsterdam West’ is mede mogelijk gemaakt door het Amsterdams Fonds voor de Kunst en is onderdeel van de RAST weekender - van woensdag 10 maart tot en met zondag 14 maart in Podium Mozaïek - geheel in het teken van de nieuwe voorstelling ‘Eleni en Roos’ van Theater RAST. “Het verhaal van deze theatervoorstelling is de aanleiding geweest voor deze foto-expositie met de buurt,” vertelt RAST-medewerker Yuen Kwan Lo. “Eleni en Roos zijn twee eenzame oude dames die wonen in één van de oudste wijken van Istanbul. In de loop der jaren zien ze hun stad veranderen: de oude wijken worden vervangen door nieuwbouw, oude tradities verdwijnen samen met de oude generatie en maken plaats voor nieuwe tradities die zijn meegenomen door nieuwe culturen. Deze verandering ziet men in alle grote steden over de hele wereld, zo ook in Amsterdam West. Iedere buurtbewoner hier heeft zijn eigen herinneringen en hun verhalen kleuren de buurt en maakt Amsterdam West zo uniek. Dat wilden we hiermee laten zien.”
De opening van de foto-expositie, de presentatie van de verhalenbundel en de opvoering van de vertelvoorstelling vindt plaats op zaterdag 13 maart om 19 uur in de foyer van Podium Mozaïek aan de Bos en Lommerweg 191 en is vrij toegankelijk. Reserveren is gewenst, via info@podiummozaiek.nl of 020 5800381. Zie ook www.podiummozaiek.nl. Ook de voorstelling Eleni en Roos bezoeken? Die begint om 21 uur. Bezoekers van de opening krijgen €5,- korting (normale prijs €18,-).
