Ik herinner mij dat er in de oorlog 1940-1945 een schuilkelder op stond. Ongeveer 40 meter lang en 5 meter breed, opgetrokken uit een houten geraamte met aarde. Binnen in de schuilkelder aan beide zijde banken uit één stuk. Zowel het geraamte als de banken waren van ruw hout. Aan beide zijden kon je de schuilkelder binnengaan.
Als kinderen vingen wij in die schuilkelders grote hooiwagens en verder was er geen mens die met luchtalarm in zo'n schuilkelder ging schuilen. Ik stond er nooit bij stil, maar nu valt de vreemde naam 'schuilkelder' mij op, want het was eigenlijk helemaal geen kelder. Hij stond gewoon doelloos open en bloot op het pleintje, zoals in de oorlog ongeveer een stuk of 60 van die schuilkelders in Amsterdam stonden, meestal op een plein. Ook waren enkele stenen schuilkelders onder een brug gebouwd, waar je dan via een trap kon binnen gaan. Ik weet er nog wel enkele te noemen waarvan de schuilkelder onder de brug naast de Munttoren het bekendst was. Na de oorlog werd het een urinoir en ik weet niet of dat er nu nog is, want ik kom nog zelden in Amsterdam.
Voor de rest was het van Hogendorppleintje een nogal onpersoonlijk plein met de kapsalon van Onclin (later Charles), de drogist van der Linden en naast de Van Hogendorpschool op de hoek van de Van der Duynstraat was bakkerij de Tijd. Op de hoek met de van der Hoopstraat was het 'vijfcent bioscoopje', een bouwval met houten banken waar in het begin van de oorlog vooroorlogse films werden vertoond. Omstreeks 1942 werd er toneel gespeeld tot ongeveer 1944. Stelt u zich niets voor bij die films en dat toneel, want dat gebouwtje was meer om de kinderen een middag onderdak te brengen en wij als kinderen, knokten daar meer dan dat we er film en toneel gingen kijken. Trouwens, dat toneel werd in de meeste gevallen gepresenteerd door 'Tip en Top', in het dagelijkse leven twee broers die een oud ijzerhandel hadden in de Jordaan.
Na de oorlog in de jaren vijftig kwam de lompenhandel van Piet Cevat in dat (film)gebouwtje. Voor de oorlog was er nog een slagerij die in de oorlog is gesloopt waarvan het hout vele kachels heeft doen roken. Die slagerij was op de hoek van de J. M. Kemperstraat en het Van Hogendorpplein.
