Ter herinnering aan Jan Trouerbach, 24 mei 2005

Huwelijk

Om gedemobiliseerd te worden, iets wat Trouerbach graag wil, heeft hij drie dingen nodig: een vrouw, een huis en een baan. Zeven augustus van hetzelfde jaar trouwt hij het meisje dat nog maar net 18 jaar oud is. Mevrouw Trouerbach nu: “Hij moest weer in dienst en dacht vast ‘snel trouwen, anders is ze weg!" Een baan heeft hij al en ze gaan wonen bij haar ouders.
De trouwdag, die drie dagen in beslag neemt, is tijdens de politionele acties in Indonesië. Het boeket (met moeite bemachtigd) bestaat uit witte gladiolen en de trouwauto is een radiowagen van de KNIL. Lang genieten van het pril geluk kan nog niet. Vlak na de bruiloft moet Trouerbach weer in dienst. Dit duurt nog één maand.

Surabaya

Indonesië (jaren vijftig): De politieke omstandigheden bepalen dat alle Nederlanders het land moeten verlaten. Zo ook Trouerbach, zijn vrouw en (de jaren verstrijken) hun drie kinderen. Hun voorouders zijn Nederlands van oorsprong, dus zij ook. Waar ze wonen is het niet altijd makkelijk. Ze spreken Nederlands en dat wordt niet door iedereen geaccepteerd. Mevrouw Trouerbach nu: “ik heb wel heimwee gehad naar Indonesië, maar je voelde je daar toch anders dan de rest."

Nog altijd Indonesië (1956): Makkelijk kan Trouerbach niet wegkomen met zijn gezin. Hij moet zich door de regering laten afvloeien bij zijn huidige baan als telegrafist op het vliegveld van Surabaya. Zelf ontslag nemen kan niet. Er moeten paspoorten - het bewijs van het Nederlands burgerschap - geregeld worden én mevrouw Trouerbach is al meer dan zes maanden in verwachting van hun derde kind. In deze situatie mag zij het land niet verlaten. De baby moet minstens één maand oud zijn voor ze kunnen migreren. Met wat gesjoemel met het geboortebewijs is het mogelijk met de twee kinderen en de pas tien dagen oude baby, een meisje, het land te verlaten per boot: de Johan Van Oldebarneveldt. De initialen van de boot (JVO) worden gegeven aan de baby: Jolanda Victoria Olivia. Symbool van de migratie.

Leeuwarden, Nederland (1956): Het gezin Trouerbach komt voor het eerst in Nederland. Meneer Trouerbach gaat op zoek naar werk. Gelukkig vindt hij na twee maanden al werk als telegrafist op Schiphol. In de tien jaren die volgen vaart hij mee op de Rijksluchtvaartboot, een baken op zee voor de vliegtuigen naar Amerika.
Mevrouw Trouerbach, de kinderen en nog een zus van haar (waar zij en haar man voogd over zijn) wonen in de Friese hoofdstad in een pension. Ze heeft heimwee. Haar ouders wonen nog in Indonesië (zij volgen later). Het is een rommelige en angstige tijd.

Bos en Lommerbuurt en Geuzenveld

Amsterdam, Nederland (1958): Het gezin komt naar Amsterdam, een stuk dichter bij het werk van meneer Trouerbach. Mevrouw voelt zich meteen thuis. Nu: “O, het was heerlijk. Er zijn zoveel verschillende nationaliteiten in deze stad." In 1962 krijgt het gezin uitbreiding en telt dan vier kinderen.

Amsterdam, Nederland (1997): Meneer en mevrouw Trouerbach wonen in Amsterdam-West, de kinderen zijn groot en de familie telt ondertussen elf kleinkinderen. De trouwfoto van één van hen prijkt al aan de muur. Na zijn pensionering doen beiden vrijwilligerswerk voor De Brug, waar (alleenstaande) mensen in contact kunnen komen met elkaar, en zijn beiden lid van de Indonesische vereniging Kebang Sepatu.
Afgelopen week waren ze 50 jaar getrouwd. Volgend weekend is het grote feest. Ze verheugen zich erop. “We zijn zo hecht met de kinderen. En ook met elkaar! Na vijftig jaar zijn we elkaar nog niet beu." Ze moeten er allebei hartelijk om lachen.

Amsterdam, 25 mei 2005

Geen zestig jaar huwelijk.
Jan Trouerbach, hij is niet meer. Na een strijd van zes maanden heeft hij verloren.

Kijk voor een foto van Jan Trouerbach hier.