Opa’s Hofje in de Jordaan

7 Fans
Amsterdam
De ingang van het hofje aan de Westerstraat Foto: Beeldbank van het Stadsarchief van de gemeente Amsterdam

De ingang van het hofje aan de Westerstraat Foto: Beeldbank van het Stadsarchief van de gemeente Amsterdam

Alle rechten voorbehouden

Hoewel dit verhaal zich in de Jordaan afspeelt is het zo authentiek dat het de bezoekers aan het Geheugen van West niet onthouden mag worden. Bovendien komt het van ver weg en schetst het een prachtig tijdsbeeld.
(En er is geen Geheugen van het Centrum!)

Het was een wekelijkse traditie om opa en opoe een bezoek te brengen in de Jordaan. Ze woonde in een hofje gelegen aan de Westerstraat. Als een kleine jongen in de jaren veertig, na de oorlog, vond ik het geweldig om op visite te gaan bij opa. Volgens mij woonde hij in een van de leukste woningen uit mijn gehele familie kring. We liepen naar de Jordaan. Ik wist Opa’s adres niet, maar wist wel dat zijn huis was gelegen in het tweede hofje gerekend vanaf de Lijnbaansgracht, aan de rechterkant van de Westerstraat. Ik keek altijd uit met veel plezier naar onze visite. Zelfs de wandeling naar de Jordaan was interessant. We stopten, op mijn aanraden, bij een fietsenwinkel in de Westerstraat. Er stonden altijd geweldige mooie fietsen buiten de zaak als een manier van advertentie. Ik hoopte ooit zo’n fiets te hebben. Aangekomen bij het hofje liepen we vanuit de Westerstraat het poortje door, er was toen geen deur. Wij kwamen uit op de binnenplaats.

De buitendeur, leidende naar het trappenhuis, was nooit op slot. Zelfs ‘s nachts was de deur vaak niet op slot. Wij de kale houten trap op. Opa woonde op de eerste etage. Zo gauw we de kamer binnenstapten begon ik aan mijn klusjes die me behoorlijk belangrijk maakten. Ik deed mijn eerste taak, het inspecteren van opa’s pijp. Als hij een nieuwe pijp had gekocht verscheen, na een tijdje in gebruik te zijn, een afbeelding op de kop. Je wist nooit wat het zou worden. De pijpen waren bekend als ‘doorrokers’. Het was mijn taak om de afbeelding te bestuderen en een voorspelling te maken wat het zou worden. Mijn andere taak was het vullen van de kolenkit.

Ik weet niet hoelang grootvader in de Jordaan heeft gewoond waarschijnlijk sinds zijn jeugd. Zijn vader ging naar de Franse school - gevestigd in de Jordaan. Onze familie heeft een Hugenoten achtergrond. Het huis was oud, klein, gebouwd voor een minimum aan geld. Een huis, zelfs voor die tijd, in beroerde toestand. Als je het huis in stapte stond je gelijk in de enige kamer die er was. In die kamer was een bedstee waar men sliep. De kamer liep over de volle lengte van het huis. Van het raam, dat uitkeek op de binnenplaats, tot de muur met de bedstee. Ik heb nooit begrepen wat nu eigenlijk de voorkant van het huis was. Aangezien de deur aan de binnenplaats lag, de enige ingang, vond ik het vreemd om dat de voordeur te noemen. De vloer was van hout, grijs geschilderd, geen zeil, geen karpet. Het plafond was open met balken en planken die de vloer waren van de bovenbuurman.

Raymond Renardel de Lavalette, Bernice, Californië, USA


Lees hier deel 2 van dit verhaal.

Alle rechten voorbehouden

861 keer bekeken

3 reacties

Voeg je reactie toe
Channah van Straaten

Re: Regenboogsgang?

Arend:
Rake beschrijving van de armoedige woonsituatie in een zogeheten fort, vermoedelijk aan de Regenboogsgang. Deze goedkope woonkazernes stonden op het binnenerf - 'hofje' - van een huizenblok, onzichtbaar vanaf de straat, slechts toegankelijk via een gang, een doodlopende steeg. Over forten en gangen meer op http://www.theobakker.net/pdf/jordaangangen.pdf

Dankjewel Arend, voor deze link.
Ik wist wel het een en ander over die gangen en sloppen, en heb ook foto´s ervan gezien, maar dit artikel van Theo Bakker is wel heel erg uitgebreid. Ik ga het binnenkort helemaal lezen!

Raymond uiteraard ook bedankt. Je verhaal geeft een goed beeld van hoe mensen daar woonden en leefden.

Met vriendelijke groet,

Channah van Straaten

Arend

Regenboogsgang?

Rake beschrijving van de armoedige woonsituatie in een zogeheten fort, vermoedelijk aan de Regenboogsgang. Deze goedkope woonkazernes stonden op het binnenerf - 'hofje' - van een huizenblok, onzichtbaar vanaf de straat, slechts toegankelijk via een gang, een doodlopende steeg. Over forten en gangen meer op http://www.theobakker.net/pdf/jordaangangen.pdf

Joop Komen

Hofjes

Ik ben vanaf mijn tiende jaar (1940) gebiologeerd geweest door de vele hofjes in de Jordaan, maar hoewel ik er vaak langs liep, zag ik er nooit één van binnen, ofschoon ik meer dan dertig jaar daar in de buurt heb gewoond.
Bedankt Raymond dat je me een verrassend beeld van daar binnen hebt gegeven.