Ronald Aker
Ik kon mij dit kunstwerk nog herinneren uit mijn jeugd, want ik ben er vele malen langs gefietst. Het door Ben Ingwersen (1921-1996) ontworpen schoolgebouw was toen nog veel duidelijker zichtbaar vanaf de Lelylaan. Maar het kunstwerk is al heel lang geleden verwijderd en ik vroeg mij af wanneer precies en waarom. Ik begon een zoektocht.
Joop van den Broek
Eerst maar eens even rondgevraagd bij wat kenners van de Westelijke Tuinsteden, maar die konden mij niet verder helpen. Ja, het kunstwerk was bekend, maar zij wisten verder net zoveel als ik. Vervolgens maar eens de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed benaderd en ook de school zelf. Hoewel er nu een andere school in het gebouw is gevestigd dan destijds, was mijn hoop dat er misschien nog een mederwerker rond zou lopen die zich iets kon herinneren. Uiteindelijk kreeg ik van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed een mail met hun vermoeden dat het kunstwerk zou zijn vervaardigd door kunstenaar/glazenier Joop van den Broek (1928-1979), ook de maker van het prachtige kunstwerk “Phoenix” in het Stadsdeelkantoor aan Plein ’40-’45 in Slotermeer.
Met wat googelen stuitte ik op een website, waar inderdaad een foto geplaatst was van de kunstenaar mét het kunstwerk in aanbouw op het schoolgebouw.
Joop van den Broek voor het Pascalcollege, met op de achtergrond de sculptuur, 1968 Bron: foto gemaakt door Frans Hemelrijk 
Helaas is Joop van den Broek in 1979 al overleden, dus navraag bij hem was niet meer mogelijk, maar ik ben wel in contact gekomen met zijn zoon. Deze vertelde dat het kunstwerk ongeveer een jaar na de bouw van de school aan de gevel is bevestigd. Dit gebeurde in delen en werd in de loop van 1968 voltooid. Het kunstwerk maakte vanaf het begin onderdeel uit van het ontwerp van het gebouw, wat ook blijkt uit de nog aanwezige constructie die als basis diende voor het bevestigen van het kunstwerk.
Vuilcontainer
Na verloop van tijd bleek echter dat vogels zich gingen nestelen in het kunstwerk. Kennelijk was het bouwen van nesten op de beschutte plekken die het bood goed mogelijk. Naast de weersinvloeden heeft dit nestelen en de daarbij horende uitwerpselen het kunstwerk al vrij snel ernstig aangestast. Uiteindelijk zelfs zover, dat er delen van het kunstwerk afbrokkelden en naar beneden vielen. Uiteraard was dit geen veilige situatie. Mogelijk was de toegepaste kunstofsoort toch minder goed bestand tegen deze invloeden dan gedacht.
De school had helaas geen geld om het kunstwerk te laten restaureren, tot spijt van de familie. Uiteindelijk is het kunstwerk eind jaren '70 begin jaren ' 80 geleidelijk in delen verwijderd en tijdelijk op het dak van de school opgeslagen. Joop van den Broek zelf was van het begin van die werkzaamheden nog getuige geweest kort voor zijn overlijden in 1979. Een medewerker van de school die er al ruim 35 jaar werkt berichtte mij dat alles wat nog restte in 1988 is verwijderd. Er is van het kunstwerk niets meer over, alles is destijds in de vuilcontainer terechtgekomen. Erg jammer, maar het is niet anders.
Gek genoeg zijn er niet of nauwelijks foto's van het kunstwerk te vinden. Maar misschien zijn er nog mensen die na lezing van het bovenstaande nog (kleuren)foto's hebben van het kunstwerk in volle glorie of bijvoorbeeld van het verwijderen ervan in de jaren '80? Dan houd ik mij van harte aanbevolen.
Ronald Aker.