Terugblik op de Hoofddorppleinbuurt (3)

7 Fans
Hoofddorppleinbuurt

Ooit sierde de toren van Berlage het Hoofddorpplein.

Hoofddorpplein, toren van Berlage Rechts de Heemstedestraat. In het midden melkinrichting De Toekomst en links daarnaast wijhandel De Drie Jagers. Geheel links een paard en wagen.<br /><br />Foto: Beeldbank Gemeentearchief, collectie: Herwig, fotograaf: R.H. Herwig

Hoofddorpplein, toren van Berlage Rechts de Heemstedestraat. In het midden melkinrichting De Toekomst en links daarnaast wijhandel De Drie Jagers. Geheel links een paard en wagen.

Foto: Beeldbank Gemeentearchief, collectie: Herwig, fotograaf: R.H. Herwig

Alle rechten voorbehouden

De toren van Berlage op het plein was een markant en gezichtsbepalend element in de buurt, een welhaast artistieke toevoeging uit dit deel van het uitbreidingsplan.
Geplaatst aan de westzijde van de bebouwing van het plein, met zijn ranke bakstenen opbouw, stond hij daar fier en sierlijk en gaf het plein een gezicht en karakter. Een 45 graden gedraaid uurwerk aan de top, met aan vier zijden een wijzerplaat, maakte dit monumentale, niet-kerkelijke bouwwerk tot een bijzonderheid, waarvan er niet veel meer te vinden zijn in de stad.
Het was als kind, terugkomend uit school, altijd een vertrouwd gezicht om de toren in de verte te zien opdoemen en dan te weten 'ik ben zo thuis'.
Helaas is de toren wegens bouwvalligheid in de zeventiger jaren afgebroken en moeten wij maar afwachten of de herbouw ervan ooit nog zal plaatsvinden. Het is nog maar de vraag of de eigenaar van het pand op huisnummer 29, de Monumentendienst en de politiek er uit zullen komen, om dit financieel rond te krijgen.
Iets vergelijkbaars deed zich toch ook voor bij de renovatie van het Mercatorplein, een aantal jaren geleden. Daar werd een lang geleden afgebroken toren weer herbouwd. Waaruit blijkt dat het niet onmogelijk is om verloren stedenschoon weer in oude luister te herstellen.

Gepubliceerd: 23 oktober 2006

Hier staan meer verhalen over de Hoofddorppleinbuurt.

Alle rechten voorbehouden

3716 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

Hoofddorpplein 21-41 met toren van Berlage Rechts de Heemstedestraat. Na de toren Aalsmeerweg 4, 6, 8 enz. (v.r.n.l.).<br /><br />Foto: Beeldbank Gemeentearchief, collectie: Publieke Werken, dienst; Gebouwen, fotograaf: onbekend

Hoofddorpplein 21-41 met toren van Berlage Rechts de Heemstedestraat. Na de toren Aalsmeerweg 4, 6, 8 enz. (v.r.n.l.).

Foto: Beeldbank Gemeentearchief, collectie: Publieke Werken, dienst; Gebouwen, fotograaf: onbekend

Alle rechten voorbehouden

9 reacties

Voeg je reactie toe
Hans Arend de Wit

De toren gefotografeerd in 2014.

We wachtten op elkaar op het Hoofddorpplein in het portiek naast het politiebureau, in de ochtend om half negen en in de middag om half twee, en als we compleet waren liep ons groepje van drie jongens naar onze school in Zuid. Dan praatten we over de topics in ons leven, de meisjes die niet meeliepen, onze avonturen en belevenissen in de weekends en over onze onvrede dat we van school niet op de fiets mochten omdat al die geparkeerde fietsen zo’n overlast bezorgden in de omgeving van de school van het keurige Zuid, over allerlei andere onvrede, hoe het verder zou lopen in ons leven, en daarop aansluitend dacht ik aan mijn eigen toekomst. Maar op die manier waren wij geen gevaar voor het verkeer, fietsten we niet met z’n drieën met losse handen naast elkaar. We praatten over ons vervoer in de toekomst, scooters en auto’s, en hoe we dat zouden kunnen bekostigen. Op de hoek van de Zeilstraat en de Amstelveenseweg keek ik dan al pratend soms even in de etalage van een camerawinkel, en fantaseerde ik over camera’s die ik met sparen zou kunnen kopen, maar verder kwam ik niet dan het van m’n spaargeld kopen van een Canadese kano waarmee ik op het Nieuwe Meer met m’n schoolvrienden aan de beklemming van de school kon ontkomen. Tien voor half één en tien voor half vijf, liepen we weer terug over het plein naar ons eigen huis, op het Woestduinplein, de Warmondstraat en de Hillegomstraat. In onze straat stonden toen geen auto’s, behalve soms de grote maroonrode Oldsmobile van de zoon van onze overbuurman. Natuurlijk vroeg ik me af hoe het mogelijk was dat hij in zo’n grote Amerikaan kon rijden, maar heb dat nooit gehoord. Hoe lang die zoon in die slee had gereden kan ik nu niet meer nagaan. Kon ik zo’n auto op mijn wenslijstje zetten? Opeens was de grote auto vervangen door een eveneens maroonrode Morris Minor, het model waar de koplampen nog in de gril zaten. In het kenteken zal toen een G hebben gezeten, de G van Noord-Holland.
Mijn voettochten naar school zijn al ver verleden tijd, maar ik maak nu praktisch elke ochtend een wandeling vanuit het centrum naar mijn huis in Zuid, waar achter een raam van het Leger des Heils in de J.M. Coenenstraat een poster van het Hoofddorppleinbuurt mijn aandacht trok, waarop gevraagd werd naar foto’s van die buurt uit vroeger dagen.
Mijn zus had ik inmiddels gevraagd of zij kon kijken of ze in de foto’s die onze ouders hadden gemaakt nog aardige opnamen zou kunnen zoeken en zelf ben ik gaan kijken. Tot mijn grote verrassing, tot mijn verbijstering zelfs, ontdekte ik dat de toren op het plein was verdwenen, de toren die ontworpen was door Berlage, altijd het herkenningspunt van het plein, het oriëntatiepunt dat aangaf dat we terug thuis waren. Hoe lang was die toren al afgebroken, en waarom? Gebrek aan belangstelling? Een grote leegte boven de huizen op de plek waar ik altijd op de klok keek als ik over dat plein van school naar huis liep, de klok die ik vanuit mijn zolderkamer kon zien en waarop ik kon zien hoe laat het was. Als het nog stil was in de ochtend, en het zolderraam stond open, kon je het grierende geluid horen van de wielen van Lijn 2 in de rails in de bocht van het eindpunt.
Ontheemd liep ik de Heemstedestraat in en zag dat ik geen van de vertrouwde winkels herkende, zoals de zon van de slager op de hoek van de Woestduinstraat. Lijn 2 liep nu door naar het Westen, maar dat wist ik wel, uit de tijd dat mijn ouders er nog woonden, geen landerijen meer en de sloten waar ik op schaatste. Onwillekeurig dacht ik terug aan de oorlog en de allergrootste veranderingen die ik in m’n leven had meegemaakt, de tijd waarin de mensen vooral dachten aan het behoud van het leven en de gezondheid. Het leven draaide om onderdak, aardappelen en eetbare bloembollen, en de berijdbare fiets waarmee die uit de polders gehaald konden worden.
Terug lopend naar het plein ontdekte ik dat daar dwars over een voor mij nieuw pad liep en ik visualiseerde dat ik een foto maakte van Morris Minor van de zoon van de buurman, tegen de achtergrond van de leegte waar ooit de toren had gestaan.

jan kok

Re: Functie van de Toren van Berlage?

Oscar Leal:
Had de toren van Berlage een bepaalde functie? Kon je hem beklimmen? Zijn er vanaf de toren foto's gemaakt?
Fascinerend die toren. Jammer dat ie afgebroken is.

de toren is wegens bouwvalliheid gesloopt (oa door bouwbedrijf Hessels, Brouwersgracht.)
er is sprake geweest van herbouw in de 90er jaren.
Overigens vertelde Hessels mij het uurwerk eigendom van de gemeente asd was.
we kregen weer hoopop toen de toren op het MARCATORPLEIN weer opgebouwd werd.

Frans van den Bosch, 10-9-2012

vanuit de Stolwijkstraat

Leuk van je te lezen Albertine van Zijl. Ik ken je al sinds ik twaalf ben en vriend van je broert Theo. De toren was voor ons best wel van belang. Je keek altijd vanuit de waranda naar de klok hoe laat het was, vooral als moeder was vergeten de (enige) klok in huis op te winden. Het was ook heel vreemd destijds naar buiten te kijken en de klok te missen. Altijd er van gedroomd eens naar boven op de toren te gaan. Ben er wel heel dicht bij geweest, want over het dak kon je naar de andere kant lopen en dan stond je aan de voet van de toren.

albertine oswald -van zijl

Re: Re: TOREN

renate brinkkemper-van zijl:
albertine oswald -van zijl:hallo greetje dat de toren weg is vond ik altijd heel jammer ,want ik keek er altijd op als ik naar school en later naar mijn werk ging. eerlijk gezegd als ik nu weleens thuis ben ,zoek ik nog steeds de toren . wat leuk he al die verhalen ,ik heb ook je broer ontdekt ,heel leuk.en dat de vlieger soms aan de toren bleef hangen dat zal wel ,ja wij hadden een heerlijke tijd op de gracht . groetjes van tineke oswald -van zijl .
wat leuk om iets te lezen van een familielid
Tineke is een dochter van een broer van mijn opa
en ik ben een kleindochter van gerard van Zijl.
groetjes renate brinkkemper-van zijl

wat een leuke reactie ,ja renate zo zie je maar waar je elkaar tegenkomt .theo vertelde me over deze wel bijzondere site .ik heb eerst 8 maanden internet en meerdere stukjes hier geschreven .liefs en groetjes

renate brinkkemper-van zijl

Re: TOREN

albertine oswald -van zijl:
hallo greetje dat de toren weg is vond ik altijd heel jammer ,want ik keek er altijd op als ik naar school en later naar mijn werk ging. eerlijk gezegd als ik nu weleens thuis ben ,zoek ik nog steeds de toren . wat leuk he al die verhalen ,ik heb ook je broer ontdekt ,heel leuk.en dat de vlieger soms aan de toren bleef hangen dat zal wel ,ja wij hadden een heerlijke tijd op de gracht . groetjes van tineke oswald -van zijl .

wat leuk om iets te lezen van een familielid
Tineke is een dochter van een broer van mijn opa
en ik ben een kleindochter van gerard van Zijl.
groetjes renate brinkkemper-van zijl

albertine oswald -van zijl

TOREN

hallo greetje dat de toren weg is vond ik altijd heel jammer ,want ik keek er altijd op als ik naar school en later naar mijn werk ging. eerlijk gezegd als ik nu weleens thuis ben ,zoek ik nog steeds de toren . wat leuk he al die verhalen ,ik heb ook je broer ontdekt ,heel leuk.en dat de vlieger soms aan de toren bleef hangen dat zal wel ,ja wij hadden een heerlijke tijd op de gracht . groetjes van tineke oswald -van zijl .

Fred Smid

Hallo een hele late reactie.

Ik ben aan de andere kant van de toren geboren en deze had wel degelijk een functie er werd regelmatig boven van uit de toren een toeter serenade gegeven door trompetters van de plaatselijke drumband en het was uiteraard onze klok.
Gr. Fred Smid.

Oscar Leal

Functie van de Toren van Berlage?

Had de toren van Berlage een bepaalde functie? Kon je hem beklimmen? Zijn er vanaf de toren foto's gemaakt?

Fascinerend die toren. Jammer dat ie afgebroken is.

Gréde Groot-Boellaard

Vlieger

Ik woonde ook op de Westlandgracht tussen de Katwijkstraat en de Rietwijkerstraat. Bij het vliegeren is het weleens gebeurd dat de vlieger zo ver ging dat hij aan de toren vast kwam te zitten. Leuk om de verhalen over mijn buurt te lezen.