Driekoningen/vijfkoningen

8 Fans
Westerpark

Dan pas werd het kerststalletje compleet

Vijfkoningen wie, wat, wanneer, waar Foto: collectie Channah van Straaten

Vijfkoningen wie, wat, wanneer, waar Foto: collectie Channah van Straaten Door: Jan van Zijp

Alle rechten voorbehouden

Hoewel ze het niet breed hadden - zeker niet in die eerste jaren jaren van hun huwelijk toen we nog in de eerste Hugo de Grootstaat woonden - grepen mijn ouders ieder feest aan om dat met geringe mogelijkheden maar in grootse stijl te vieren. Natuurlijk de verjaardagen, Sinterklaas en Kerstmis, maar ook feesten die lang niet algemeen gevierd werden, althans niet in Amsterdam.

Zoals bijvoorbeeld Driekoningen op 6 januari. Dan pas werd het kerststalletje compleet, met de beelden van de drie wijzen - koningen - uit het oosten, die de ster gevolgd hadden om een koning te vinden, en bij een klein kindje in een stal terechtkwamen. Onze stal had nog twee extra beelden: een kameel met kameeldrijver. Met enig ritueel werden de beelden door ons bij de andere gezet.
Maar er was nog een ander ritueel: mijn moeder bakte op 5 januari een Driekoningenkoek. Hoe de koek smaakte kan ik mij niet meer herinneren, wel dat daar een bruine boon in meegebakken werd. De koek werd in punten gesneden, en wie het stuk had waar de boon in zat was op 6 januari de koning volgens folkloristisch gebruik. Mijn ouders hadden een eigen variant: álle - toen nog vijf - kinderen waren op die dag koning, maar degene die de boon had werd uitverkoren om de zwarte koning te zijn.
Op 5 januari 1956 zat de boon in míjn stuk van de Driekoningenkoek. Met behulp van oude gordijnen en kleden werden we de volgende dag alle vijf omgetoverd tot koningen. Ik herinner mij nog goed hoe het zwart maken van mijn gezicht gebeurde: een kurk aan een breipen werd in het vuur van een gaspit gehouden, even afkoelen en smeren maar! Dat werd een paar keer herhaald, totdat ik écht een zwarte koning was. Daarna kregen we de zelfgemaakte met een ster versierde kroontjes op. Mijn kroontje had een ster extra.

De traditie van de Driekoningenkoek heeft lang standgehouden in ons gezin, ook toen we ons allang niet meer wilden verkleden. Er kwam een andere variant: degene die de boon had moest op vastenavond trakteren. Helaas trof het lot jaar na jaar mijn vader, die op gegeven moment verzuchtte: “Laat die boon maar, ik trakteer gewoon op vastenavond!”

Alle rechten voorbehouden

979 keer bekeken

Bekijk meer afbeeldingen

Vijfkoningen wie, wat, wanneer, waar Foto: collectie Channah van Straaten

Vijfkoningen wie, wat, wanneer, waar Foto: collectie Channah van Straaten Door: Jan van Zijp

Alle rechten voorbehouden

4 reacties

Voeg je reactie toe
Marie-Anja Seitz-Warmerdam

Lied

Hoi Channah

Ja, inderdaad is dat het lied. Toevallig heb ik gisteravond in mijn oude liedjesbundeltje gekeken en was van plan om je een berichtje te sturen maar je was vlotter dan ik. Hulde!!

Groetekes van Marie-Anja

Channah

Driekoningenlied

Ja, ik was de zwarte koning in 1956.
En de stal bleef mij ons nog een week na Driekoningen staan. Het zou toch zielig zijn om ze na zo'n lange reis maar één dagje te laten staan. ;-)
Marie-Anja, is dit wellicht jouw Driekoningenlied?:

DRIE KONINGEN ZAGEN EEN STERRE

Drie koningen zagen een sterre,
een sterre van wondere pracht;
de sterre van Jacob, het teken,
zolang aan de hemel verwacht.
Zij repten zich heen in 't geleide
der ster, die zij hadden aanschouwd,
naar 't land van de Joden met giften
van mirre, van wierook en goud.

Toen zij te Jeruzalem kwamen,
verdween er de sterre meteen;
zij gingen naar koning Herodes,
en vroegen: waar moeten wij heen?
Waar is er de Koning geboren,
wiens sterre wij hebben aanschouwd?
Wij zijn ter aanbidding gekomen
met mirre, met wierook en goud.

En toen zij daar hadden vernomen;
naar Betlehem moet ge dan gaan,
vertoonde zich weder de sterre,
en reisden zij blijde weer aan.
Zij vonden het koninklijk Kindje
en knielden aanbiddend terneer,
met goud en met wierook en mirre
en keerden vol dankbaarheid weer.

Wilma

Foto's

Hallo Channah,

Inderdaad, erg leuke foto's!
Ik neem aan dat jij de zwarte koning bent?
Bij ons thuis hadden wij niet de traditie van Drie Koningen, die stonden, in mijn herinnering dan, gewoon vanaf het begin al in de stal.

groet,

Wilma

Marie-Anja Seitz-Warmerdam

mooie herinneringen

Hoi Channah

Wat zijn dat geweldig leuke foto's!!!. Bij onze kerststal stond ook een kameel en we vonden die drie wijzen ook zo mooi. Zelfs toen de kerstbeelden na een aantal jaren flink gehavend waren (onze Jozef of Maria had in mijn herinnering een gelijmde neus) waren we altijd onder de indruk als de stal met beelden in volle glorie op het dressoir stond. Bij ons ging de stal ook pas na de dag van de drie koningen weg. Volgens mij zongen we ook een speciaal driekoningen lied maar ik kan me niet meer voor de geest halen welk lied dat was.

Groetekes van Marie-Anja