De Burgemeester Fockschool was een school met gemotiveerde docenten die bekwaam geleid werd, aanvankelijk door de heer De Gans, later door de heer Van der Haar. Conciërge was de heer Koenhen, een aardige, al wat oudere man met een rokerige stem. Ik heb er degelijk onderwijs genoten waar ik nu nog steeds van profiteer. De school stond zeer goed bekend; men zei zelfs dat het destijds een van de beste lagere scholen van Amsterdam was.Typerend was dat de leerlingen er al aan het eind van de 5e klas (nu groep 7) een voorselectie plaatsvond. De ene helft van de zesde klas zou naar MAVO, HAVO en VWO gaan, de andere helft naar de MAVO en het lager technisch onderwijs. Ik werd bij destijds eerste groep ingedeeld. Toen ik in de zesde klas zat werd voor het eerst de schooltoets (nu de CITO-toets) toegepast.
In mijn schooltijd werd er op de lange gang een meterslang prachtig aquarium neergezet waarin tropische vissen rondzwommen. Dat vergde veel onderhoud en je zag de conciërge hier geregeld bezig met de 'tubifex' (een kluwen wormpjes dat door vissen werd opgevreten) of met het schoonmaken van het glas. Er heeft zich destijds nog een calamiteit voorgedaan. Volgens de conciërge is vermoedelijk door trillingen van zwaar vrachtverkeer op de Burgemeester Fockstraat (destijds een klinkerweg met nogal veel bobbels en kuilen) het glas gebarsten; de vissen dreven rond door de gang... Het aquarium kwam gelukkig terug maar heeft sindsdien nooit meer zijn oude glorie bereikt. Aan de onderzijde van een van de twee trapportalen bevond zich een ridder van ongeveer 4 meter hoog met een harnas, gemaakt van blikjes. Die heeft bij mij altijd enorm tot de verbeelding gesproken.
Ook toen was er een enorme geboortegolf. Het eerste schooljaar (1960-1961) bracht ik door in een nabij gelegen noodschoolcomplex aan de Burgemeester Vening Meineszlaan. Daarna werd dit gebouw afgebroken. De grond bleef overigens nog jaren onbebouwd. Mijn gymnastiekonderwijzer, de heer Blok, gebruikte het terrein destijds intensief voor buitensport (rondjes lopen, handbal, kasti, voetbal). Aan de overkant van de Burgemeester Vening Meineszlaan verrees opeens het markante gebouw van het Leger des Heils. In de jaren '80 (of '90; daar wil ik van af zijn) werden hier echter in het kader van de verdichtingsbouw enkele blokken met witte rijtjeshuizen (koopwoningen) neergezet. In oktober 1962 speelde zich de Cubacrisis af, een nucleair conflict tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie die de wereld tot de rand van de afgrond bracht. Ik kan me nog goed herinneren dat er toen opeens een enorm lange militaire colonne over de Burgemeester Vening Meineszlaan reed. Dat was mijn eerste ervaring met het leger. Sindsdien heb ik militairen nooit meer in de Westelijke Tuinsteden zien rondrijden.
Een van mijn jeugdvriendjes ging naar de Sint Catharinaschool aan de Burgemeester Vening Meineszlaan nabij de Luis Naarstigstraat. Met hem had ik altijd een prima verstandhouding (en ook met andere jongetjes uit de Victor Rutgersstraat die een protestants-christelijke school gingen). Elke woensdag en zaterdagmiddag mochten we om 5 uur naar Koko en Knorrepot, Mik en Mak, Flip de tovenaarsleerling, Swiebertje, Pipo de Clown, Okkie Trooy kijken en af en toe gingen we met de auto van zijn vader zelfs helemaal naar Zandvoort! Wel vond ik het toen heel vreemd dat ze naar een andere school moesten (toen wist ik natuurlijk nog niet dat het bijzonder onderwijs een direct uitvloeisel was van de door Abraham Kuyper afgedwongen Pacificatiepolitiek van 1917). Ik herinner me nog goed dat er in het begin van de jaren ’60 in het plantsoen aan de Arthur Meerwaldtpad een confrontatie tussen leerlingen plaatsvond: ‘Katholieken, Elastieken!’ versus ‘Openbaren, Klapsigaren!’. Het bleef echter bij deze incidentele scheldpartij.
Eind jaren ’60, zakte het peil van het onderwijs echter behoorlijk. Vooral taalles werd destijds door de toenmalige bestuurders minder belangrijk gevonden. De gevolgen lieten zich raden: in het middelbaar onderwijs en op de universiteit kon men zich niet meer goed uitdrukken (in het huidige tijdsgewricht denkt de politiek er weer heel anders over..) Nadat directeur Van der Haar met pensioen was gegaan werd ook op de Burgemeester Fockschool het verval merkbaar. Mijn twee jongere broers hebben hier eveneens op school gezeten. De een heeft de school nog afgemaakt, de jongste is halverwege naar de dr. Koopmansschool (bijzonder onderwijs) gegaan. Mijn ouders dachten destijds dat het de beste keus voor hem zou zijn, maar hebben later enorme spijt van die beslissing gekregen. Want ook daar viel de kwaliteit erg tegen. Maar helaas laat de tijd niet zich terugdraaien. Uiteindelijk is het met beiden toch nog goed afgelopen.
Het H-vormige gebouw heeft een duidelijke indeling. De zuidzijde van het gebouw (twee verdiepingen) is bestemd voor twaalf (ruim opgezette) klassen, met als opvallend detail de tuimelramen aan de onderkant. Enigszins onpraktisch is echter het feit dat je soms via de ene klas naar de andere moet lopen. Daartussenin liggen de toiletten. Aan de uiteinden van het gebouw bevindt zich een ijzeren brandtrap. Die gebruikte ik graag om snel vanaf de speelplaats naar de zesde klas bovenin het gebouw aan de westzijde te lopen. Aan de noordzijde van het gebouw bevonden zich destijds een gymnastieklokaal, de aula en een handenarbeid- annex speelwerklokaal (met hieronder een kolenhok). Ik kan me nog goed herinneren dat een schoolklas (5e leerjaar) het volgens de schoolleiding zo slecht deed dat een groot gedeelte van de leerlingen het gehele jaar moest overdoen! Gedurende dat jaar moest onze klas (het 4e leerjaar) worden gehuisvest in het speelwerklokaal (dat eigenlijk niet was berekend op 40 leerlingen). Handwerken en handenarbeid moesten dat jaar maar in de aangrenzende kleinere ruimte plaatsvinden.
Direct naast de aula leidt een brede gang van oost naar west. Hierin waren gevestigd de docentenkamer, de kamer voor de directeur, een ruimte voor de schoolarts (die elk jaar een prik gaf wat ik destijds bijzonder onaangenaam vond). Er zijn twee dwarsgalerijen tussen de schoolklassen en de rest van het gebouw. In het midden van het complex bevindt zich een langgerekte open ruimte die toen als tuin werd gebruikt. Het gebouw aan de Burgemeester Fockstraat is een functioneel ontwerp dat goed past in de stedenbouwkundige structuur van de Westelijke Tuinsteden. Het is een juweeltje van naoorlogse bouwkunst dat zonder meer bescherming zou moeten genieten. De recente (tijdelijke?) aanbouw aan de noordzijde van het schoolcomplex detoneert en zou wat mij betreft weer mogen verdwijnen.
Enkele herinneringen aan de Burgemeester Fockschool
In de ‘Slootermeer-school’ aan de Burgemeester Fockstraat zat destijds de Burgemeester Fockschool, een openbare school voor gewoon lager onderwijs. Ik zat hierop van 1960 tot 1966. De toenmalige Slotermeerschool (dus met één o!) bevond zich in een laag witgeschilderd stenen gebouw aan de Burgemeester Eliasstraat tussen de Burgemeester De Vlugtlaan en de Burgemeester Van Tienhovengracht.
Fock I wie, wat, wanneer, waar Burgemeester Fockstraat, hoek Burgemeester de Vlugtlaan. datering: december 1953. Fotograaf: A. Staal.
Alle rechten voorbehouden
Alle rechten voorbehouden
4244 keer bekeken
Bekijk meer afbeeldingen
Fock II wie, wat, wanneer, waar Burgemeester Vening Meineszlaan 64.
De achterzijde van de gereformeerde kerk de Kandelaar, nu het kerkgebouw van het Leger des Heils. Gezien vanaf Burgemeester de Fockstraat.
Datering: zes oktober 2002. Collectie: Fotodienst Gemeentearchief Amsterdam. Fotograaf: Martin Alberts
Alle rechten voorbehouden
Fock III wie, wat, wanneer, waar Burgemeester Vening Meineszlaan, gezien richting de Burgemeester Fockstraat. Op de voorgrond de Ringspoorbaan.
Datering: 23 september 1959. Collectie: fotodienst Gemeente Amsterdam. Fotgraaf: J.M. Arsaht Ro'is. 'Wij woonden in de Harry Koningsbergerstraat. Links staan 5 twee-onder-een-kap huizen. Wij woonden in het verste huis.'
Foto genomen vanaf de dijk. (Ringspoorbaan)
Alle rechten voorbehouden
Fock V wie, wat, wanneer, waar Burgemeester Vening Meineszlaan, gezien naar de Burgemeester Fockstraat. Op de achtergrond, over de Brug, de Harry Koningsbergerstraat.
Datering: 23 september 1959. Collectie: fotodienst Gemeentearchief Amsterdam. Fotograaf: J.M. Arsath Ro'is.
Alle rechten voorbehouden