Verdwenen boeren, blijvend verdriet

8 Fans
Het Boerenstandbeeld Het Boerenstandbeeld

Het Boerenstandbeeld Het Boerenstandbeeld

Alle rechten voorbehouden
Dit artikel verscheen reeds eerder in de Westerpost

Onder de huidige Westelijke Tuinsteden lagen lang geleden polders. Langgerekte weilanden met veehouderijen, grazende koeien en hardwerkende boeren vormden toen het beeld voorbij de stadsgrens. De boeren en boerinnen werden gedwongen te verhuizen. Hun kinderen en kleinkinderen willen nu een standbeeld als herinnering aan de verdwenen boerenfamilies.

Het zit Nellie Salentijn-van den Broek na al die jaren nog altijd dwars. Haar geboortehuis, boerderij Meerzorg, was de grootste boerderij in de Sloterdijkermeerpolder en stond midden in wat tegenwoordig de Sloterplas is, aan het eind van een tweehonderdvijftig meter lange oprijlaan. Twee generaties Van den Broek hebben er geboerd. Eerst vader Dirk en zijn vrouw Neeltje. Vanaf 1933, het jaar dat Dirk overleed, hun jongste zoon Sam. Het land werd opgeëist door de gemeente om aldaar de tuinsteden volgens het Algemeen Uitbreidingsplan te bouwen. Het zand van de Sloterdijkermeerpolder werd gebruikt om de westelijke gebieden op te hogen en zou de huidige Sloterplas achterlaten. Niet zo lang na de Tweede Wereldoorlog werd het bedrijf van de familie Van den Broek onteigend. Dochter Nellie Salentijn-van den Broek, de zus van Sam, is nu 101 jaar oud. Als ze terugdenkt aan wat er toen is gebeurd, kan ze zich er nog over opwinden. Omdat op de plaats van hun bedrijf water zou komen, kregen ze slechts 40 cent per vierkante meter vergoed. Diefstal noemt ze het.

Hooivorken

Ruim vijftig jaar later kijken een paar boerenkinderen tijdens het interview met de Westerpost over de Sloterplas. Onder de indruk van het uitzicht, maar nog altijd ontdaan door wat er toen is gebeurd. Wie hun verhalen hoort of wie de verhalen leest in het boek Ruim Zicht, dat Marja van der Veldt na vele gesprekken met boerenfamilies schreef, weet dat er zich drama’s moeten hebben afgespeeld. Boeren die met hooivorken hun vertrek probeerden te verijdelen. Boerinnen die drie hoog achter in de stad terechtkwamen en de straat niet op durfden. Boeren die huilend op de verhuiswagen hun woning verlieten. Zo ook de oom van Els van Staaveren. Ze groeide bij hem en haar oma op en zag het allemaal als jong meisje gebeuren. “De boeren konden niet tegen de plannen op. Mijn oom moest op 42-jarige leeftijd helemaal opnieuw beginnen." Ze heeft de dag van de verhuizing niet kunnen eten. “Je hele bestaan was opeens weg," vult Wim van den Broek, de zoon van boer Sam, aan. Voor de pas 6-jarige Wim was het drama op het moment van vertrek niet groot. Het was eerder spannend. Naar de stad, vier hoog, op een galerij met leeftijdsgenootjes, in de straat allemaal kinderen van verdreven boeren. “Pas later zag ik in hoe verschrikkelijk dit voor mijn ouders is geweest." Een blik op de Sloterplas. Hier liggen zijn wortels, voelt hij. Maar ze liggen ver onder water.

Verdriet

Ook Wil Bakker-Salentijn, dochter van Nellie, kijkt met weemoed naar het water van de Sloterplas. “Daar lag de boerderij van mijn grootouders. Voor dit water moesten zij hun land afstaan. Het is een vreemde gedachte." Er is over de geschiedenis heen gewalst, vindt ze. Over het aangedane onrecht. Maar weinig boeren ondernamen actie tegen de onteigening. De meesten hadden een houding van ‘Tegen de stad kun je niet op’. Nellie Salentijn-van den Broek laat nog wel eens een traantje bij de gedachte aan hoe het was. Het boek van Marja maakte bij meer mensen veel emoties los. ‘Je hebt me mijn jeugd teruggegeven,’ schreef tante Riet uit Drente, die 49 jaar geleden gedwongen moest vertrekken en geen foto’s meer had. “Wij maakten toen alles van dichtbij mee, met alle verdriet dat daaruit voortvloeide."

Standbeeld

Voor deze boeren en boerinnen moet een standbeeld komen, vinden de kinderen. Vijf mensen vormen nu de Stichting Beeld voor de Verdwenen Boer. Stadsdeelvoorzitter Hans Luiten (Bos en Lommer) deed vrij snel een gulle gift en regelde een derde van de totale kosten voor een standbeeld, gemaakt door Karel Gomes, dat op Molenwerf — een kruispunt van oude en nieuwe gebouwen — zal komen te staan. Een beeld van een boerenechtpaar. Een verdwenen echtpaar. Symbool voor een nooit verdwenen verdriet.

Bijdragen voor het standbeeld voor de verdwenen boer kunnen worden overgemaakt op gironummer 4976964, Alphen aan de Rijn. Voor meer informatie kunt u bellen met Els van Staaveren (020 497 23 51), Wim van den Broek (0172 421 856) of Marja van der Veldt (020 610 95 54).

Alle rechten voorbehouden

2712 keer bekeken

5 reacties

Voeg je reactie toe
thea

mijn jeugd

mijn drie zussen hadden ook een huisje zelfgemaakt twee waren al vertrokken maar is er echt uitgezet met haar gezin op de zuidrakerweg ik heb later nog dat die foto gezien dat zwembad weet ik nog wel oja en die lorrie daar hadden we dollepret mee we gingen ook zemmen in een sloot of meer dat weet ik niet meer zo goed en met autopet van de dijk afrollen dat was leuk verder weet ik het niet meer

Piet Veenboer,Boskoop

Verdwenen boeren enz.

Als geboren Amsterdammer(1938) gaan dit soort verhalen er in als koek. Ik woonde in mijn jeugd in Amsterdam(Oud-West) op het Columbusplein, dus bijna aan de rand, want achter de Orteliuskade begonnen de tuinderijen, die plaats moesten maken voor de Sloterplas. Over deze verdwenen boeren is toentertijd een boek verschenen. Het heet "Ruim Zicht". De schrijfster is Marja van der Veldt en het dus over "Boerderijen onder het zand van Amsterdam Nieuw West" ISBN 9071123650 en de uitgever is "Stichting Uitgeverij Noord-Holland". Ik hoop,dat u er wat aan heeft.

Maria Knijn

Sloterdijkboerderijen

Als klein kind gingen we altijd met mijn vader en slierten kinderen zondags op "strooptocht" zo ook bij Sloterdijk.
Wij woonden zelf in Slotermeer, achter het Jan Postmahof, heel veel groen en trapveldjes, vast ook een prachtig gebied geweest met boerderijen en weilanden, want ik weet van ijn ouders dat Amsterdam eindigde bij de Admiraal de Ruyterweg.

Ik kan me herinneren dat mijn vader stond te praten met een boerin van de laatste boerderij die daar stond en zij vertelde hem huilend dat zij hun boerderij moesten verlaten, omdat Amsterdam hun grond opeiste.
Als klein kind snap je daar niet zoveel van, maar ik heb dat beeld altijd kunnen herinneren en er later pas de betekenis van ingezien.
Het was daar heerlijk om te spelen, grote grasvlaktes, maar ook moeras waar mijn zusje Cisca nog eens met haan been in kwam vast te zitten.
Hoe wrang is het je die boerderij te kunnen herinneren en nu al die ellendige gebouwen te zien staan.
Ja hoor Amsterdam moest uitbreiden, maar wel over de rug van mensen die daar al generaties lang woonden en wat hebben we er voor teruggekregen, hele lelijke kantoorpanden gebieden.
Weg onze mooie natuur. De mooie groene weiden.
Nu woon ik in Purmerend en in het begin keek ik vanuit mijn woning ook uit over weilanden.
Ook veel van de weilanden rondom Purmerend zijn verdwenen.
Is Nederland op weg om een grote blokkendoos te worden?
Ik ben het er helemaal mee eens dat er een standbeeld komt, of misschien inmiddels al is voor de verdreven boeren.
Zij moeste immers gedwongen ruimte maken voor de expansiedrift van Amsterdam, maar niet alleen Amsterdam, ook andere gemeenten die hun boeren wegjagen.

Naast de ellende van het gedwongen afscheid nemen van je boerderij ook nog bedonderd worden door goedkoop uitgekocht te worden en Amsterdam keek tevreden!!!
Arme boeren van Slotermeer, Sloterdijk, Geuzenveld, Osdorp.

In Slotermeer was vóór de 50er jaren een vakantieschool voor arme Amsterdamse kindertjes vertelde mijn moeder vroeger en vanuit de Bilderdijkstraat was het dat hele eind lopen met haar broertjes, elke dag heen en weer, dat was toen normaal, lopen om ergens te komen.

Ik voel ook mee

Bert Bourgois

Re: Verdwenen boeren, blijvend verdriet

Den Haag, station Hollandsch Spoor

We stonden op de trein te wachten,
verbijsterd starend in gedachten.
Wie heeft Den Haag zo bruut geschonden?
Mijn stad, waarvan ik zoveel houd,
eens was mij alles zo vertrouwd,
niets heb ik terug gevonden.
Die pestgebouwen, die daar staan,
ze grijnzen je vijandig aan.
Ik voelde me verstoten
en stond verslagen op 't perron.
Barbaren kennen geen pardon.
Voor geld gaat alles naar de klote!

Ik voel met jullie mee.

Site Administrator

Re: Verdwenen boeren, blijvend verdriet

Ik ben blij met het verhaal. Iets dergelijks gebeurt op dit ogenblik in de reconstructiegebieden van Brabant en Gelderland.

Ik kom er later op terug.

Hans Henkes
Heeze