Oorlog in Nieuw-West

Deel 13 - Verzet tussen Sloterweg en Haarlemmerweg - met aanvulling

Herinneringen van Joop Kool, Wout Dreschler, Wil Bleijswijk-Blijleven, Joop Bleijswijk en Corrie van de Boogaard-Vlug

Oud-soldaat Joop Kool wist niets van verzet in Sloten, tot hij rond Kerstmis 1944 leerde hoe je een Engelse stengun in elkaar zet. Joop leerde het van de jongens Hartz van het Akerbad – achter de huidige molen. Het wapen kwam van ‘Pa’ Verkuijl, leider van de Binnenlandse Strijdkrachten (BS) in Badhoevedorp. Sinds september 1944 was de BS operationeel. Die van Badhoevedorp en Sloten moesten onder meer voorkomen dat de Duitsers de Haarlemmermeer onder water zouden zetten. Commandant in Sloten was meester Marinus Willemsen, hoofd van de School met de Bijbel aan de Osdorperweg 384, sinds de jaren zeventig Turkse moskee Haci Bayram.

De school aan de Osdorperweg 384 Foto: Beeldbank van het Stadsarchief, 12 oktober 1977

De school aan de Osdorperweg 384 Foto: Beeldbank van het Stadsarchief, 12 oktober 1977

Alle rechten voorbehouden

Willemsen woonde met zijn gezin naast de school, terwijl deze het grootste deel van de oorlog door Duitsers was bezet, aldus Joop Bleijswijk (1932) die aan de Sloterweg woonde. Zijn vrouw, Wil Blijleven (1936), groeide op in het huis naast de School met de Bijbel, op nr. 388. Ze vertelt dat ze geen last hadden van de ongeveer twintig Duitsers. Eerder het tegendeel. De soldaten kwamen soms eten brengen. Gelukkig, want ze leden honger. Ze kwamen achterom, door de weilanden. Duitse officieren sliepen niet in scholen, maar bij particulieren en in de hervormde pastorie. Abraham Dreschler, kassier van de Boerenleenbank, Sloterweg 919 (nu rotonde) fungeerde als plaatsvervangend commandant en secretaris. Zijn zoon Wout (1940) kent nog meer leden. (Zie ook onderschrift foto Weekmedia)

 Afscheidsfoto BS en RCA Sloten juni 1945 - Bron: Weekmedia, 2 mei 1985, ‘Ook Sloten had zijn ondergrondse’

Afscheidsfoto BS en RCA Sloten juni 1945 - Bron: Weekmedia, 2 mei 1985, ‘Ook Sloten had zijn ondergrondse’

Alle rechten voorbehouden

Elektricien Dirk Brasser, Sloterweg 1234, luisterde naar Radio Oranje, maakte er berichten van en bracht die rond. Carroserieman Gerrit van der Puij, broer van Rie en neef van Dirk Brasser, ging over het vervoer. Piet Kok, zoon van de garagehouder, was ordonnans, net als Ben Hoogendam van de Lutkemeerweg. B. Schotanus, ‘vader’ van het Arm- en Weeshuis, en horlogemaker Jozef Peters, Sloterweg 1191, hoorden ook bij de groep. Peters, herinnert Joop Kool zich, verborg goud, zilver en andere spullen op hun zolder. Dorpsagenten Dijkema en De Klerk vormden onder leiding van politieman Doodhagen, Lutkemeerweg 212, het arrestatieteam. Op de afscheidsfoto staat ook Jan Rijnierse van het nog bestaande Zomerlust, Sloterweg 720, bestuurder bij polder en Boerenleenbank.
De oorlog was bijna voorbij. Was verzet nog gevaarlijk?

 Corrie van den Boogaard-Vlug - Foto: Pim Ligtvoet, december 2011

Corrie van den Boogaard-Vlug - Foto: Pim Ligtvoet, december 2011

Alle rechten voorbehouden

Corrie van den Boogaard-Vlug (toen 16 jaar), van Vredelust op de hoek Haarlemmerweg-Uitweg, mocht niet kijken, maar deed het toch. Op 15 december 1944 zag ze vanuit het zolderraam hoe drie mannen op de trambaan werden doodgeschoten. Daar staat nu, naast het fietspad, niet ver van station Sloterdijk, een kruis. Wat gebeurde er? ‘Pa’ Matthijs Verkuijl, een gereformeerde Rotterdammer, werd in1943/1944 bedrijfsleider van grasdrogerij Veevita in Badhoevedorp (Sloterweg). Al snel was hij de ziel van het verzet in het dorp. Hij stelde het bedrijf open voor onderduikers en voor opslag en verdeling van voedsel en wapens. Maar op 24 november 1944 werden hij en een aantal gezinsleden en medewerkers door verraad opgepakt. In diezelfde tijd pleegde een andere groep twee keer sabotage op de spoorlijn Amsterdam-Haarlem, vlak bij de boerderij van de familie Vlug-Kraunstauber. De bezetter sloeg medogenloos terug. Duitse militairen haalden op 15 december 1944 ‘Pa’ en oudste zoon Henk Verkuijl, samen met de Amsterdamse verzetsman Piet Elias uit de cel en fusilleerden hen op de Haarlemmerweg. Voorbijgangers werden gedwongen toe te kijken. De lijken bleven een paar dagen liggen. Door toedoen van twee melkklanten van Vredelust kwam er na de oorlog een herdenkingskruis, in 'de voortuin' van Corrie Vlug.

 Herdenkingskruis voor ‘Pa’ Verkuijl en anderen, aan de  Haarlemmerweg - Foto: Pim Ligtvoet, januari 2012

Herdenkingskruis voor ‘Pa’ Verkuijl en anderen, aan de Haarlemmerweg - Foto: Pim Ligtvoet, januari 2012

Alle rechten voorbehouden


Dit is deel 13 van een reeks verhalen over de 2e Wereldoorlog. De verhalen zijn tot stand gekomen vanuit interviews die Pim Ligtvoet - van het Comité 4-5 mei Slotervaart - heeft gehouden met (oud)bewoners van de polders die nu tezamen Nieuw-West vormen.
Link naar rubriek waar alle verhalen 'Oorlog in West' bij elkaar staan.

Geplaatst op 5 april 2012, aangevuld op 14 december 2013
Alle rechten voorbehouden

2959 keer bekeken

4 reacties

Voeg je reactie toe
Frank van Andel

BS-foto

De man - staand tweede van links - is mijn grootvader Dirk Hendrik Schreuder.

marja

corrie van den boogaard -vlug

corrie ik heb een vraag ik heet ook van den boogaard nu wil ik graag weten of wij familie zijn.mijn vader heet anton en hij had 2 broers wim en hein ik weet dat wim geen kinderen heeft en hein wel maar die heb ik nooit ontmoet daar ik in 1953 geboren ben.mijn vader was de jongste hij had ook nog 2 zussen trien en jo.als je wat van mijn vaders fam weet zou ik dat graag horen.ik heb ook nog een oude foto van mijn opa A H W van den boogaard.mijn mail adres is marjantop1@hotmail.com alvast bedankt.

Jasper Klapwijk

Herdenking

Wat een mooi en droevig ooggetuigenverslag. Ik zal het gebruiken, samen met het verhaal over Piet Elias dat geschreven is door Arthur Japin, voor mijn toespraak op 4 mei bij het herdenkingskruis. We staan elk jaar op 4 mei stil bij het monument om de doden in de Tweede Wereldoorlog te herdenken met de kinderen van Veerkracht, de basisschool aan de Slotermeerlaan 160. Van harte welkom vanaf 19.30 bij het kruis.

Jasper Klapwijk, 2 mei 2012

Wout Dreschler

Hoe bankdirecteur motorfietsen liet ‘verdwijnen’ .

Dit is een verhaal dat zeker past in de voortreffelijke serie van Pim Ligtvoet over de diverse gebeurtenissen die zich tijdens de oorlog in Amsterdam – West en Oud Sloten afspeelden. Het werd op woensdag 6 mei 1992 geplaatst in het ‘Westerpost- Haarlemmermeers weekblad’. Hieronder vindt u het onverkorte verslag :

"Een prachtig en bijna onwerkelijk verhaal is dat van ‘de verdwenen motorfietsen’. Het gaat over de toenmalige motorhandel van Cor Mantel in Badhoevedorp. De Duitsers ontdekten op een gegeven moment dat de motoren die in de zaak stonden goed gebruikt zouden kunnen worden door het hoofdbureau in Amsterdam. Maar hoe ze daar te krijgen? Er werd gezocht naar iemand met een vervoermiddel. Vrachtwagens waren schaars en uiteindelijk kwam men terecht bij Jacob Mantel, de broer van Cor. Die beschikte over een paard en wagen en kreeg de opdracht om de motorfietsen naar Amsterdam te brengen. Terwijl men in Badhoevedorp de motoren op de wagen aan het laden was snelde iemand van de Badhoevedorpse BS naar de heer Dreschler om de komst van de wagen aan te kondigen. Binnen een paar minuten moest er worden besloten of men zou proberen de motoren achterover te drukken, en zo ja hoe dan. Het uiteindelijke plan was even simpel als gewaagd. Toen de wagen over de Sloterweg ter hoogte van de bank was gekomen werd hij aangehouden. De motoren werden er bliksemsnel afgehaald en ‘gestald’ in de schuur van de heer Dreschler. Paard en wagen werden ondergebracht bij een boer tegenover de bank. Even later werden de motoren één voor één door andere BS leden afgevoerd. Het onwaarschijnlijke aan het verhaal is dat de Duitsers, waarschijnlijk als gevolg van slechte communicatie tussen Badhoevedorp en Amsterdam, de zaak nooit hebben uitgezocht. Het had daarom voor de betrokkenen ook geen gevolg".

Dat het een gewaagde onderneming was bleek al gauw. Alle drukte bij de bank, al was ze ook van korte duur, bleef niet onopgemerkt. Want uitgerekend op dat moment kwam agent Dijkema op de fiets langs en informeerde bij mijn vader wat dit allemaal wel niet te betekenen had. Hoewel mijn vader hem goed kende en wist dat hij betrouwbaar was, wilde hij hem niet wijzer maken. Hij verzocht Dijkema dan ook, maar net te doen of hij niets had gezien en door te fietsen. Dijkema nam dit mijn vader wel erg kwalijk, maar hij heeft er natuurlijk verder geen werk van gemaakt. Na de oorlog werd de kwestie tussen beide mannen uitgepraat. Dijkema woonde toen op een militair depot aan het jaagpad langs het Nieuwe Meer aan de Zuidkant van de Riekerpolder. Ik mocht een keer met mijn vader mee toen hij bij Dijkema op bezoek ging. In de jaren vijftig werd het Nieuwe Meer uitgebreid en verdween deze locatie onder water.

Wout Dreschler ( 1940 )

Boerenleenbank, Sloterweg 919 In de schuur werden de motorfietsen 'gestald'.

Boerenleenbank, Sloterweg 919 In de schuur werden de motorfietsen 'gestald'. Door: Wout Dreschler

Alle rechten voorbehouden