GVB-er Frans van Loevezijn

Auteur: José Stolp
7 Fans
Oud-West

Deel 4 Week- en maandsalarissen

Op kantoor met twee 'juffrouwen'. Frans (toen 25 jaar) staat helemaal rechts Foto: collectie Frans Loevezijn, 29 januari 1962 Foto: collectie Frans van Loevezijn

Op kantoor met twee 'juffrouwen'. Frans (toen 25 jaar) staat helemaal rechts Foto: collectie Frans Loevezijn, 29 januari 1962 Foto: collectie Frans van Loevezijn

Alle rechten voorbehouden

Frans: ‘Personeelszaken was verdeeld in werkzaamheden voor ambtenaren op weeksalaris en ambtenaren op jaarsalaris, die per maand uitbetaald werden.
Het lagere geüniformeerde personeel, ‘Jan met de pet’, zoals trambestuurders, conducteurs en monteurs, werden per week betaald. Dat was om hen te behoeden voor schulden. Als ze hun geld per maand kregen, dan gingen ze regelrecht naar de kroeg was de ervaring. Ze joegen het geld er meteen doorheen en gezinnen hadden dan de rest van de maand niet meer te eten. Juffrouw Agema en juffrouw Steenberg deden de ambtenaren op jaarsalaris. Tot ver de jaren ’70 werden ongetrouwde vrouwen met ‘juffrouw’ aangesproken, getrouwde vrouwen sprak men aan met ‘mevrouw’.
Ik zat in salarisgroep 1 maar kreeg per maand uitbetaald, ik werkte op kantoor en werd geacht goed met mijn geld om te gaan. Allemaal heel bevoogdend, maar er waren veel minder mensen met schulden dan nu.
Werklieden zoals monteurs, bestuurders en ander geüniformeerd personeel, keken op tegen kantoorpersoneel. Als de directeur eraan kwam, sprongen ze in de houding en maakten ze een buiging. Maar soms werd er over kantoorpersoneel ook neerbuigend gesproken. Je werkte niet met je handen, dus je was eigenlijk overbodig. Dat de salarissen ook uitbetaald moesten worden, dat vergat men voor het gemak maar even’.

Mannenwereld

Frans: ‘Ik was inmiddels bevorderd tot adjunct-commies B. Dat ging min of meer vanzelf. Ik was niet van plan carrière te maken, maar ik moest eens in de zoveel tijd bij mijn chef komen en kreeg dan te horen dat ik bevorderd was. Ik kreeg een nieuw besluit uitgereikt, met een met ambtelijk taalgebruik omschreven functie. Trakteren op gebak was dan gebruikelijk. Ik was overigens geen uitzondering, het ging bij de meeste collega’s zo. Functioneringsgesprekken of carrièreplanning daar deed men niet aan. Bij Personeelszaken deed ik pensioenwerk en ik ging op ‘weduwenbezoek’ als een personeelslid overleden was. Indertijd wisten vrouwen niet hoe de administratie gedaan werd, want dat deed de ‘heer des huizes’. Ik vertelde de weduwe waar zij recht op had en regelde dan de administratieve afhandeling.
Het materieel - bussen en trams - bij het GVB was nog lang niet zo goed als nu. Het werk voor bestuurders was héél erg zwaar en bijna niemand haalde de pensioengerechtigde leeftijd. De vrije trambaan bestond nog niet, dus er waren veel opstoppingen en stressvolle situaties voor de bestuurders.
De meesten kregen rug- en nekklachten. Voor een aantal was er een andere functie binnen het bedrijf - herplaatsing - maar velen werden afgekeurd. De afhandeling daarvan was ook mijn werk: het invullen van talloze formulieren met de typemachine en met de hand. Nu moeten mensen zelf naar de uitkeringsinstantie als zij niet meer kunnen werken of bij ontslag’.


Binnenkort deel 5.

Hier staan de andere verhalen geschreven door José Stolp en dus ook over Frans van Loevezijn.

Alle rechten voorbehouden

901 keer bekeken

3 reacties

Voeg je reactie toe
anna

Veel veranderd?

Ja, er is veel veranderd, maar ook weer niet. Vandaag de dag is het percentage vrouwelijke secretaresses zeker 98%. Eenmaal secretaresse, altijd secretaresse. Geen carriere mogelijkheden, vandaar dat de mannen massaal laten afweten. in dit beroep. Vroeger waren er opklim mogelijk- heden voor de mannelijke werknemers, ook indien zij slechts met een middelbare schoolopleiding binnenkwamen. Tegenwoordig ziet men je niet meer staan zonder HBO of universitair. Hierdoor gaat een groot deel van het potentieel bij personeel verloren. Ik vind het interessant om te lezen hoe het er vroeger toeging.Goed en boeiend geschreven Jose!

Anna, Uithoorn

Karin uit Zandvoort

Contrasten tussen toen en nu

Leuk, José, de serie over de lange carrière van Frans van Loevezijn bij het GVB. Ongelooflijk hoe anders en formeel het er toen toe ging, en dan te bedenken dat het dus niet eens zo heel lang geleden is dat een vrouw maximaal secretaresse kon worden en naar huis gestuurd werd als zij ging trouwen!

Willem Verbruggen

Lonen versus salaris

Alwéér een leuk verhaal over 'vroeger', en over de verschillen tussen 'hoger' en 'lager' personeel. Wat bijna niemand meer weet, is dat daar nu ook precies het verschil tussen de benamingen 'loon' en 'salaris' zat. Het lagere personeel kreeg loon: per week of per dag (dagloners waren er ook nog). Ambtenaren en hogere functionarissen kregen salaris, dat meestal per maand, maar soms ook per kwartaal of per jaar werd uitbetaald. Maar simpel gezegd: loon kreeg je per week, salaris per maand. Weekloon of maandsalaris dus. En geen weeksalaris of maandloon. Volgens Wikipedia zijn de verschillen sinds zo'n 50 jaar verdwenen. Maar nog niet helemaal: topmensen krijgen een topsalaris, en geen toploon. Eén troost: een oud gezegde luidt dat je 'loon naar werken' krijgt. Grapje: je zou dus kunnen stellen dat niet werkenden salaris kregen. En dan kom je automatisch weer op de honderden grappen over ambtenaren... Voor de duidelijkheid: ik begon (in 1964) bij Emko in de Jan van Galenstraat, ook met een weekloon... van drie joeten en twee knaken. Voor niet-Amsterdammers: vijfendertig gulden.
Het gulden-teken ( ƒ ) staat niet meer op m'n toetsenbord...
Kent u de benamingen nog? Spie, stuiver, duppie, heitje, piek, knaak, joetje, geeltje, meier (soms ook mud), en het roodje.

De oude papieren gulden

De oude papieren gulden Door: Willem Verbruggen

Alle rechten voorbehouden
en de oude papieren rijksdaalder

en de oude papieren rijksdaalder Door: Willem Verbruggen

Alle rechten voorbehouden