In een vrachtwagen werden we er vanaf een zijstraat van de P.C. Hooft, waar we ons hadden moeten verzamelen, naartoe gebracht. Het was een beetje kniebuigingen en stethoscoop op borst en rug en bloeddrukmeten en een haal onder je voeten en een klop op je knie en je lengte en je gewicht. En nog een paar dingen, die ik me nu niet herinner.
De volgende morgen was er een officierstest voor me. ’s Middags zou ik de uitslag horen. Intussen wilde ik naar de psychiater, want ik was een jonge dichter, en misschien kwam ik dan van die dienst af. Maar ik mocht niet, want men vond me niet gek of zo. En nu moest ik dan naar de majoor die me de uitslag van de keuring zou vertellen. M aar ik weigerde, want ik wilde naar de psych.
Na veel gedram lukte het. Ik had gedacht dat m’n fascinatie voor de toen nog niet zo bekende dichter Achterberg het wel zou doen. Die schreef regels als: Wat is dit een zoete verbintenis, u en de dood en ik, en had in psychiatrische inrichtingen gezeten.
Ik citeerde hem volop. Maar de psych vulde nu en dan aan: die kende Achterberg ook. Pech dus. Op een gegeven ogenblik moest hij even weg. Op z’n bureau zag ik een boekje open liggen. Ik keek erin. Redenen om tijdens de dienst alsnog afgekeurd te worden, of zoiets, stond er. De open bladzijde lag op onder andere: ziekelijk heimwee naar huis en iets over pijn in de rug.
Ik moest nu toch naar de majoor voor de uitslag. Ik moest maar kanonnenrichter worden, zei hij. Een tijd later kreeg ik een kaartje, waarop stond dat ik buiten m´n aanwezigheid was ingelijfd bij de landmacht. Buitengewoon dienstplichtig dus.
Pas vele, vele jaren later bedacht ik dat die psychiater natuurlijk opzettelijk weg was gegaan en opzettelijk het boekje open op z´n bureau had laten liggen. Die gedichten van Achterberg gaven toch even een soort band …
Karel N.L. Grazell
Amsterdams Stadsdeeldichter Zuideramstel