Mijn jeugd in Amsterdam-West, deel 11

Jeugdherinneringen, omstreeks 1940-1945

Auteur: Jaap Lageman
Amsterdam-West

Jaap Lageman (1931) woont tegenwoordig in Australië en deelt in een aantal bijdragen zijn jeugdherinneringen aan Amsterdam-West.

Amsterdam onder Duitse bezetting, maart 1943. Bron: beeldbank Stadsarchief Amsterdam. Fotograaf: Frits Rotgans (1912-1978). Collectie F.J. Rotgans. <p><a href="http://beeldbank.amsterdam.nl/afbeelding/010025001017 ">http://beeldbank.amsterdam.nl/afbeelding/010025001017 </a></p>

Amsterdam onder Duitse bezetting, maart 1943. Bron: beeldbank Stadsarchief Amsterdam. Fotograaf: Frits Rotgans (1912-1978). Collectie F.J. Rotgans.

http://beeldbank.amsterdam.nl/afbeelding/010025001017

Alle rechten voorbehouden

Vuurtje stoken en strafregels schrijven
De Duitsers hadden ongeveer een kilometer van ons vandaan een afweergeschut op het open zandland gezet. Zandzakken beschermde het gecamoufleerde kanon en het geheel was met prikkeldraad omringd. Mijn vriendjes en ik gingen er vaak naar toe om te kijken wat ze deden en soms probeerde een van de soldaten met ons te praten en een van ze liet ons een foto van zijn kinderen zien en zei dat hij ze erg miste. Hij was waarschijnlijk een van die soldaten die deze oorlog niet wilde maar moest.


Vaak kwamen er Duitse soldaten in auto's door de straat om te kijken of er iets illegaals gebeurde. Ook zag ik soms Duitse soldaten met een speciale wagen door de straat rijden die luister-apparaten had, om naar geheime (verboden) zenders (morse code) te zoeken.


En dan op een dag, toen ik weer op het zandland niet ver van huis liep, vond ik een oude matras. Wel, wat moet je nog meer! Dat was toch vragen om een vuurtje! Hoe ik aan lucifers kwam weet ik niet maar ik stak dat matras in de fik, maar wat ik niet verwachtte was dat het ontzaglijk veel rook maakte. Maar net op het punt dat het minder werd en ik ervan stond te genieten kwam er een Duitse soldaat mijn kant op. Natuurlijk liep ik hard weg richting huis. Ik liep naar de voordeur en vliegensvlug stak ik mijn hand door de brievenbus en trok aan het touwtje en de deur ging open en ik ging naar binnen en gooide de deur achter me dicht. Maar terwijl ik dat deed stootte ik mijn elleboogknobbel tegen het stuur van een van de fietsen die daar "geparkeerd" stond. En jonge, deed dat zeer! Ik kreeg tranen in mijn ogen en kon wel schreeuwen van de pijn. De deurbel ging en daar was die Duitse soldaat. Mijn moeder kwam naar beneden en sprak met hem en ze kwamen overeen dat ik 500 keer "ik mag geen vuurtjes maken" moest schrijven en die moest ik bij de katholieke school waar hij gelegerd was de volgende dag inleveren.


Toen hij weg was zei ik tegen mijn moeder dat ik dat niet ging schrijven. Vooral niet voor die moffen. Maar mijn moeder wilde geen moeilijkheden maken, want wie weet wat er zou kunnen gebeuren. Dus schreef ik die 500 regels en ging de volgende dag naar die school die ergens aan het eind van de Jan Evertsenstraat was. Ik wist niet hoe hij heette en ik sprak geen Duits dus wat doe je als je bij die school komt en er staat een Duitser op wacht! Je keert je om en gaat naar huis. We hebben nooit meer iets van hem gehoord, maar ik voel nog steeds mijn "tinteldoos".


Wat dreef er in het water?
In het begin van de oorlog waren de dingen nog niet zo slecht.


Mijn vriend (zijn vader had een cake winkel op het Mercator plein) vroeg of ik zin had om ergens bij de IJmuider pieren naar het strand te gaan. Ik kan me niet meer herinneren hoe we daar kwamen maar ze hadden een auto en dat was al een feestje voor me. Toen we daar in de buurt aankwamen moesten we eerst door de duinen, en als ik me goed herinner gingen we langs een mooi gebouw (hotel ?) Waar verschillenden oude beelden stonden en er waren struiken die bloemen hadden die erg lekker roken. We vervolgden onze wandeling en kwamen bij een opening tussen het prikkeldraad en zagen vele bunkers met gecamoufleerde betonnen uitkijktorens.

De zee bij ijmuiden. Bron: beeldbank Stadsarchief Amsterdam <p> </p>
<p style="margin-bottom:0cm; "><span style="color:#000080; "><span><u><a href="http://beeldbank.amsterdam.nl/afbeelding/010003027437">http://beeldbank.amsterdam.nl/afbeelding/010003027437</a></u></span></span></p>
<p> </p>

De zee bij ijmuiden. Bron: beeldbank Stadsarchief Amsterdam

 

http://beeldbank.amsterdam.nl/afbeelding/010003027437

 

Alle rechten voorbehouden

We mochten doorlopen maar zagen overal borden die waarschuwden dat er landmijnen in de duinen waren. Er waren heel wat mensen die op het strand liepen, maar het was erg winderig en koud. Terwijl we daar liepen wees iemand naar iets wat in het water dobberde. We keken er een tijdje naar maar we konden niet uitmaken wat het was. Inmiddels kwam er een aantal Duitse soldaten aan die dat "ding" naar zich toe trokken en op het droge zand sleepten. Wij liepen een beetje dichterbij en zagen dat het een lichaam van een soldaat in zwart uniform was die een diplomaten aktetas bij zich had dat met een ketting aan zijn pols zat. Hij kon een koerier geweest zijn of een piloot die neergeschoten was, of een lid van de gevreesde S.S. Hij was zo dood als een "pier" en ik kan het me nog goed voor me halen dat een gedeelte van zijn gezicht verdwenen was. Geschoten? Of opgegeten door de zeemeeuwen? Wie weet! Dat is de wreedheid van een oorlog.


Bijna elke avond konden we het gedreun van geallieerde vliegtuigen horen die overvlogen richting Duitsland om daar hun bommenlast op de Duitse steden en fabrieken te laten vallen. We konden 's nachts de kriskrassende schijnwerper lichten zien en het schieten van het afweergeschut horen. Als het 's nachts gesneeuwd had dan kon je 's morgens de scherven ervan vinden omdat ze kleine gaatjes in het sneeuw maakten. Soms waren het grote brokken die een persoon zou kunnen doden als ze die op het hoofd kregen. Dus was het goed dat niemand 's nachts op straat mocht. Ik vond verschillende stukken granaatscherven en hield ze totdat we in 1955 naar Australië emigreerden en heb ze toen weggegooid.


Klik hier voor een overzicht van alle delen in deze reeks.

 

 

 

 

Alle rechten voorbehouden

0 keer bekeken

Jim Lageman

Zandland

Het land ten noorden van Erasmus gracht tot aan de Haarlemerweg was aan beiden kanten van de Hoofdweg h toen nog niet bebouwd.1941.