Rijpgracht 42 (deel 3)

Auteur: Fred Fontijn
7 Fans
Landlust, Bos en Lommer

Fred Fontijn schreef een prachtig verhaal over zijn geboortehuis. Het zal deze week in drie delen geplaatst worden. Vandaag deel 3, het laatste deel.

Fred Fontijn bij een buizenradio Foto: collectie Fred Fontijn

Fred Fontijn bij een buizenradio Foto: collectie Fred Fontijn

Alle rechten voorbehouden

Opnieuw was Harry - jongste zoon van de op 1-hoog woonende familie Fokkens - enigskind. Wel een kind dat rustig verder studeerde en bouwkundig tekenaar werd. Toen de nieuwe Rai werd gebouwd, kwam daarvoor een geweldige reclame zuil te staan, volgens buurvrouw ‘Tikketak’ zoals ik haar noemde of ‘Harrymoeke’ volgens Betty, was het ontwerp van deze reclamezuil van Harry. Voor zover mogelijk steeg hij daardoor in onze achting. Buurman Fokkens, moest het zonder bijnaam doen. Het was een aardige rustige man, een uitstekende timmerman, toen nog een baan die in hoog aanzien stond. Voor mij heeft hij ooit een slee gemaakt, waarop ik liever niet slede, het was totaal anders dan die van anderen, ik vond het niks. Buurman Fokkens deed hij nog wel eens een klusje voor ons, mijn onhandigheid erfde ik ongetwijfeld van mijn vader.

Op drie hoog woonde de familie Peterson, de enige echte Amsterdammers, denk ik. Ome Siem en tante Nel. In mijn jongste jaren was ik daar kind aan huis. Op handen en voeten kroop ik naar boven om me te laten verwennen en met me te laten spelen. Vooral dochter Nelly was blij met me, ’s ochtends vroeg kwam ze me wassen en aankleden. Af en toe was gek nog lang niet gek genoeg en werd ik bijvoorbeeld in het vliegenkastje op de waranda gestopt en was ik het aapje in een hokje wat zijn kunstjes vertoonde. Vriendelijk lachen was meestal al genoeg. Vier kinderen waren er Willy, Nel, Simon die allemaal veel ouder waren dan ik en toen kwam Olga ook nog. Toen zij twee jaar was verhuisde de familie naar de Tjerk Hiddes de Vriesstraat op de hoek, boven de Coöperatie.

Na de familie Peterson, kwam de heer en mevrouw Schoenmaker daar wonen. Zij verhuisden van de Jan de Haenstraat naar de Rijpgracht. Twee aardige al oudere mensen, hij was gepensioneerd schilder. Ook aan deze familie beleefde ik veel plezier. Woensdag- en zaterdagmiddag om vijf uur was ik er altijd welkom om televisie te kijken. Soms samen met hun kleinkinderen, die aan de overkant woonden Marjan en Kiki.

Daarna maakte ik er ook nog een aantal jaren de familie Galjaart mee, zij volgden de Schoenmakers op. Ze waren een stuk jonger en hadden, toen ze kwamen een dochter Joke en toen ik uit huis ging zelfs twee Christel kwam erbij. Wanneer ik ergens het nummer 42 zie staan, denk ik steevast aan de plezierige jaren, die ik daar heb gewoond.

Gepubliceerd: 25 september 2009

Lees ook deel 1 en deel 2.

Alle rechten voorbehouden

2961 keer bekeken

21 reacties

Voeg je reactie toe
Fred Fontijn

Karin van de Jan Haringstraat

Dag Karin, Als je dan op 3 hoog woonde, kan ik je vertellen dat ik daar vaak over de vloer kwam. Waarschijnlijk woonde eerst de familie Eindhoven daar. Vader bij de politie, moeder, twee broers en een oudere zuster, die mij overigens schaatsen leerde. Met de oudste zoon ben ik nog steeds bevriend en met hem heb ik begin vorig jaar nog door de buurt gewandeld. Sterker, we zijn weer in die woning geweest en kwamen tot de ontdekking dat het geen grote woning is, voor tegenwoordige begrippen. Dat er toen 2 volwassenen en 6 kinderen woonde kan ik me wel voorstellen, de helft zal op zolder hebben geslapen. Tijdens ons bezoek, hebben we nog iemand gesproken die op De Rijpgracht woonde en die kende nog een groot aantal namen van voorheen, die wij kende. Het is een hele gemengde buurt geworden, waar leuke dingen gebeuren. Waar ik woonde was schuin onder een fietsenstalling, met de ingang aan de Gerard Callenburgstraat, daar is nu een restaurant en met mooi weer een terras aan de kop van de gracht. Daar is al sinds een paar jaar het De Rijpgracht Festival, ik probeer daar dit jaar naar toe te gaan. Ik hoop daar dan veel van Het Geheugen van West lezers en Facebook vrienden te treffen. Misschien zien wij elkaar dan ook.
Groet

Karin Wildschut

Re: Hallo Karin Wildschut

Hallo Fred, ik woonde aan de kant van de Bestevaer. Zelf ben ik er al in geen eeuwigheid geweest, wellicht dat er andere zijn uit mijn tijd waarmee ik nog een kan gaan buurten?

Ik heb inmiddels mijn oudste broer verteld over deze leuke site, die is 8 jaar ouder.

Zelf heb ik ook helemaal geen foto's uit die tijd nog van mezelf of van de buurt, ik hoop dan ook dat er mensen willen reageren op dit bericht?

Groeten Karin Wildschut

Fred Fontijn

Hallo Karin Wildschut

Tot op de dag van vandaag vind ik ons buurtje leuk, met een paar jeugd vriendjes ben ik er al een aantal keren op bezoek geweest. Tegenwoordig kan je zelfs op de hoek van De Rijpgracht en de Gerard Callenburgstraat smakelijk eten. Op welke hoek woonde jij van de Jan Haringstraat hoek De Rijpgracht? Die aan de kant van de Bestevaerstraat of die aan de kant van de Willem de Zwijgerlaan. Op beide hoeken woonden vriendjes/klasgenoten van mij. In 1968 ben ik getrouwd, we kunnen elkaar nog tegen gekomen zijn, maar kennen doen we elkaar niet. Van die ijsbaan weet ik nog goed, maar schaatsen in de gracht deed ik vaker. Volgens mij moet er een foto van het ondergespoten korfbalveld op Het Geheugen staan, nog even doorzoeken, dus.
Groet,
Fred Fontijn

Karin Wildschut

Fijne Jeugd

Het is al een tijd geleden hier geplaatst maar kom nu toevallig op deze leuke site terecht. Wat is dit leuk beschreven zeg. Ikzelf ben van 1964 en ben 1 van de 6 kinderen die in de Jan Haringstraat hoek Rijpgracht is komen wonen. Ik weet wel dat men dat een grote familie vond in die tijd, dit is natuurlijk nog steeds zo. Wat ik nog niet gelezen heb is, we hadden bij de speeltuin de Ruyter ook nog de opgespoten ijsbaan, kan iemand zich dit nog herinneren? Kortom, ik moet nog een hoop lezen maar als ik dit aan mijn kinderen vertel wat een leuke buurt het is dan verwijs ik ze naar deze site, bedankt Fred. Ik vind het een lust om te lezen, ik had het niet beter kunnen vertellen.

Frits Smit

De "buurt"

De Buurt
Ik ben geboren (1946) en getogen (tot 1968) in de Jan den Haenstraat in de Amsterdamse buurt Bos en Lommer. Een woonwijk gebouwd in de dertiger jaren voor arbeidersgezinnen die lid moesten zijn van een woningbouwvereniging die de huizen in beheer had en waarvan de baas nog niet in een Maserati reed. In ons geval “Zomers buiten”. De planologen van die tijd hadden een goed beeld van de woonbehoeften van die tijd. De straten waren ruim opgezet met brede trottoirs, met plantsoenen en kastanjebomen langs de rijweg waarop in die tijd nog nauwelijks autoverkeer was. De huizen waren niet groot maar relatief comfortabel. Zo hadden alle woningen een eigen douche en een centrale warmwatervoorziening. En dat in een tijd dat de meeste Amsterdammers het vege lijf nog moesten wassen in een van de gemeentelijke badhuizen of met een teiltje water in de keuken moesten knoeien. De huren waren laag (in de tijd die ik mij nog kan herinneren kort na de oorlog ongeveer een tientje per week). Het was dus geen wonder dat mijn ouders na hun huwelijk blij waren dat ze een benedenhuis in de Joris van Andringastraat konden betrekken. Nadat ik geboren was (ik had nog een negen jaar oudere zus) verhuisden ze naar een grotere bovenwoning in de Jan den Haenstraat 31 met plek voor ons allemaal..
In het huis dat drie etages telde woonden aanvankelijk beneden de weduwe Bosman, op de eerste verdieping de familie Op den Akker met twee zoontjes, Petertje en Henkie. Naast ons woonde aan de ene kant de familie Hoekstra en aan de andere kant ook een weduwe Stoeltie. Later wisselde de bezetting. Beneden vestigde zich de familie de Geus met tienerdochter Trudie en onder ons kwam de familie Felix met dochters Patricia en Madeleine te wonen, later weer opgevolgd door een jong stel, Ger en Hannie Veldhuizen met een dochtertje waarvan mij de naam is ontschoten.
Ons huis telde een woonkamer van 4,5 x 4,5, een pijpenla van een keuken, een kleine en een grote slaapkamer plus een zolderkamer en een bergruimte waarvoor je wel een extra trap op moest. De inrichting van de huiskamer was zoals bij de meeste arbeidersgezinnen: tafel onder de (enige) lamp in het midden, twee crapauds bij de kachel in de hoek, een dressoir voor de serviesspullen en in ons specifieke geval nog een divan voor loges of een ongesteld gezinslid. Keuken met een gasfornuis, een granieten aanrecht met daaronder en aan de muur een paar simpele houten kastjes voor het kookgerei. Pure luxe was dus de “badcel” waarin ook de was kon worden gedaan. Achter was een balkon (wij spraken van waranda) waar je uitzicht had op een binnentuin die door een huizenblok werd omsloten. In de tuin bevond zich een pierenbad en een zandbak zodat alles leek te zijn voorbereid op de baby boom die na 1945 zijn beloop had. Het was er heerlijk wonen.
Ook met het oog op de bevolkingsaanwas was in de buurt een scholencomplex verrezen met drie scholen voor gewoon lager onderwijs, genoemd naar de dichters Herman Gorter, Jaques Perk en Israel Querido. Voorts bevatte het complex een school voor voorbereidend onderwijs, de kleuterschool of in de volksmond de “kak”school waarvan de naam me ontschoten is. Er was voorzien in een aantal buurtwinkels en er waren sportvelden en een speeltuin. M’n liefje wat wil je nog meer.
De middenstand
In onze straat zat een bakker (Loo Verboom) en daar tegenover een rijwielstalling gedreven door de weduwe Kater, want de fiets was voor de buurtbewoners nog het favoriete vervoermiddel. Daar mocht je ook voor een dubbeltje telefoneren (vrijwel niemand had nog een telefoon en cellen waren in onze buurt ook schaars) en voor noodgevallen had de weduwe een voorraadje gasmuntjes. (Lichtmuntjes waren te duur. Dan maar een nachtje in het donker). Op de Rijpgracht, waar onze straat op uit kwam, zaten een groetboer (Dop, hoek Joris van Andringastraat) en een slager (hoek Gerard Callenburgstraat) waarvan ik de naam vergeten ben. Aan de andere kant van het blok in de Tjerk Hiddes de Vriesstraat zaten een melkboer, Snoek (meestal voor Lut uitgemaakt, omdat zijn winkel deel uitmaakte van de “coöperatieve zuivelcentralel Lutjebroek”) en een kruidenier, de HaKa, later Coop. Aan het einde van de Jan den Haenstraat zaten aan een plantsoen in de Karel Doormanstraat nog een bakker, Westerhuis en een drogist, Koedijk. “In den beginne” kwam ook nog een bakker van de Coop met een handkar langs de deur. Later werd ik op pad gestuurd naar Westerhuis. Als ik mazzel had mocht ik er een krentenbol bij kopen. Ook Snoek kwam langs de deur met een bakfiets waarop een melkbus waar je een (half) litertje “losse” in de melkkoker of steelpan kon laten tappen en wat kratjes met flessen “doubbelgestoomde”, yoghurt, vla en pap. In zijn winkel stond zijn vrouw en later ook dochter Gerrie de onsjes kaas met de hand in dunne plakjes af te snijden. Bij Dop kocht mijn moeder niet. Ik weet niet waarom maar vraag staat me bij dat het iets met de oorlog te maken had. Wel keek ik altijd met belangstelling naar zijn groene Ford vrachtautootje want hij was geloof ik de enige die gemotoriseerd zijn waren zelf ophaalde bij de nabij gelegen centrale Markthallen. Bij Koedijk kocht je petroleum dat uit een tank in de kelder werd opgepompt ten behoeve van het in elk huishouden onmisbare oliestel. Veder verkocht hij “zachte” zeep uit een vat en blokken Sunlightzeep en zakjes Rekits blauw voor de was. Bij de Haka kocht je losse koffiebonen “uit de muur” en peulvruchten uit een jute zak die in een puntzak werden afgewogen. Voor een visje kon je terecht bij de stal van Haantje in de Rijpstraat. Daar zat ook nog een groenteboer, van de Baarsjes. En als dat allemaal nog niet genoeg was dan liep je naar de plaatselijke koopgoot, de Jan van Galenstraat waar onder andere de Gruyter en Simon de Wit hun nering dreven. Daar moest ik ook heen voor opticien Winnubst want ik was al vroeg aan de bril. Bij Buma kocht je garen en band en Ligthart vervulde al je toenmalige “life style” wensen. En als je eens gek wilde doen kan kon je toen al chinees eten halen (zelf pannetje meenemen!) bij Wa Doh op de hoek van de Bestevaerstraat. Wekelijks ging mijn moeder op hamstertocht naar de ten Catemarkt voor tweede keus groenten en fruit en sporadisch ging ze met haar schoonzus “stadten” (C&A, V&D, de Bijenkorf etc) Op de ambulante handel kom ik apart terug. Dat is wat ik me van de middenastand herinner.
In een volgend deel iets over de scholen, gezondheidszorg en het culturele leven.

Frits Smit

Vriendinnenclub

Fred, wat een mooi verhaal. Ik kan me je nog herinneren omdat je moeder, voor mij tante Map (ieder kennis was in Amsterdam tante of oom) lid was van een vriendinnenclub waarvan ook mijn moeder Leida en haar schoonzuster, Ida Heeren, lid waren. Verder staan mij de namen bij van tante Miep Bouma, tante Rie Luikinga en tante Eep Maas. Allemaal uit de Gerard Callenburgstraat. Jij was van mijn leeftijdsgroep, je zus Betty meer van de leeftijdscategorie van mijn zus Nan. Je vader, Ies, was een bekend korfbalscheidsrechter en de halve buurt speelde mee in Westerkwartier. Ik niet, ik was a-sportief. Je moeder was dikke vriendinnen met ene (tante) Trees die aan de Tjerk Hiddes de Vriesstraat woonde. Met jou had ik vrij weinig contact. We zaten op verschilledne scholen, ik op de Jaques Perk, jij volgens mij op de Queridoschool. We hadden onze eigen vriendenclub maar we speelden samen in de speeltuin van "Sportpark de Ruijter" bij meneer Valks. Ik ben ook nog jaren lid geweest van de kampclub maar ook daar kan ik me niet herinneren dat we elkaar tegen het lijf liepen. De leiders uit die tijd, zoals ome Jam Pleper, ken ik nog wel. Of "ome Huib" (achternaam weet ik niet meer) die onze kampliederen op de saxofoon begeleidde. Ik heb nog een keer aan je ziekbed gezeten toen je voor de deur door een auto was aangereden en met een zware hersenschudding plat op bed moest blijven.Zelf heb ik ook verschillende stukjes over de buurt geschreven (de huizen, de scholen, de buurtwinkeltjes, de "Kikker/Haarlemse tram" etc. Maar ik kende toen deze site niet. Wellicht dat ik ze nog eens in stuur. Ik mis alleen een fotoarchief.
Ik kom er nog wel eens op terug!

a.eeman

Re: herkenning

Tini Hogenhout:
Hoi Fred, jaaaa, nu herken ik je, op deze foto. Heb je dan toch bij mij in de klas gezeten? Ik vind dit wel erg leuk en blijf je volgen. Groetjes Tini

sanja blokzijl

over Ger Roos

Ik ben Sanja Blokzijl, woonde tegenover de familie Roos in de Charlotte de Bourbonstraat. Vorige week hebben wij de sleutel ingeleverd van dit huis omdat mijn vader naar een verzorgingsinstelling is verhuisd. Heel jammer, want de gerenoveerde woningen zijn erg mooi geworden en deels in oude staat teruggebracht (stalen ramen enz) De verkeringstijd tussen Lies en Hans Eeman (had hij geen zes broers?) kan ik me nog goed herinneren, wij woonden er letterlijk tussenin. Als ik het goed heb woont de moeder van Ger er nog steeds?
Zelf altijd Amsterdammer gebleven en kijk met plezier terug op de tijd van de kampclub, het buitenspelen en de Herman Gorterschool.

Henk de Pauw

Tini

dag Tini, was jij er niet een van een tweeling
Ik herinner mij een bakkerij
groetjes.

Henk

Henk de Pauw

Cees Schuitemaker

Cees, mijn ouders en de jouwe waren bevriend
Ik heb nog herinneringen aan Jaap, Hennie, Ans en Atty
we kwamen veel bij elkaar thuis.
Ooit hebben jullie bij een annemonen kweker gecampeerd
in Noord Holland.

Groetjes

Henk de Pauw

Henk de Pauw

Ans van Veen

Beste Ans, mijn naam is Henk de Pauw
Heb jij op de Jaques Perk gezeten ?
was Loesje van Oudshoorn jouw vriendin ?

Henk

Fred Fontijn

Fiep

Beste Fiep,
Bij de nieuwsberichten zag ik dat je een reactie van Ger Roos had gekopieerd en geplaatst. Intrigerend, jouw naam komt me niet bekent voor. Terwijl ik door dat soort daden wel altijd nieuwsgierig wordt. Reageerde je omdat je ook korfbalde bij Landlust of bij Ger in de klas zat? Vertel er is wat over, het kan ook rechtstreeks naar mij, misschien kennen we elkaar wel. Mijn email adres is fred@fontijn.nl.
Groet,
Fred Fontijn

Fiep Van Der Meulen

Re: Over korfbal bij Landlust gesproken.

Ger Roos:
Fred, ik herinner je niet, maar wel de verhalen en vooral het korfbal twaalftal, waarin ik ook gespeeld heb. Vond onlangs nog een oude foto, waarop onder andere Ans van Veen, Lenny Hellemons, Bob Coenen, Cees Schuitemaker en ikzelf (Gerrie Roos) sta. De andere namen zijn mij ontschoten, maar misschien ken jij ze. Heb elf jaar in Alphen a/d Rijn gewoond, maar inmiddels toch weer terug in Amsterdam-Sloten in Park Haagseweg. Heb nog steeds contact met Cees Schuitemaker, die nu in Assendelft woont. Mijn zuster Lies, die inmiddels is overleden, was getrouwd met Hans Eeman uit de Bestevaerstraat. Toch inderdaad wel leuk om weer even aan de oude tijden terug te denken en te realiseren hoe snel de tijd gaat. Ik blijf net als Ans je stukjes volgen. Als je de foto wil zien, moet je mij even mailen, zodat ik hem naar je kan verzenden.

Fred Fontijn

Gevonden

Hallo Edwin Does,
Stuur mij jouw email adres (fred@fontijn.nl), ik zorg er dan voor dat Betty het krijgt.
Groet,
Fred Fontijn

Edwin Does

zoek tocht

Ik heb met je zuster betty bij het gak gewerkt en zamen op ballet gezeten bij Ans Zijbranda .Ik zat daar op de afdeling kinderbijslag.Mijn naam is Edwin
En heb nog in circus elleboog gezeten Ik zou het leuk vinden om contact met je zus betty te krijgen.Dit alles is 56 jaar geleden Ik ben zo benieuwd hoehet haar is vergaan . H.G. Edwin D

Ger Roos

Over korfbal bij Landlust gesproken.

Fred, ik herinner je niet, maar wel de verhalen en vooral het korfbal twaalftal, waarin ik ook gespeeld heb. Vond onlangs nog een oude foto, waarop onder andere Ans van Veen, Lenny Hellemons, Bob Coenen, Cees Schuitemaker en ikzelf (Gerrie Roos) sta. De andere namen zijn mij ontschoten, maar misschien ken jij ze. Heb elf jaar in Alphen a/d Rijn gewoond, maar inmiddels toch weer terug in Amsterdam-Sloten in Park Haagseweg. Heb nog steeds contact met Cees Schuitemaker, die nu in Assendelft woont. Mijn zuster Lies, die inmiddels is overleden, was getrouwd met Hans Eeman uit de Bestevaerstraat. Toch inderdaad wel leuk om weer even aan de oude tijden terug te denken en te realiseren hoe snel de tijd gaat. Ik blijf net als Ans je stukjes volgen. Als je de foto wil zien, moet je mij even mailen, zodat ik hem naar je kan verzenden.

Tini Hogenhout

Ans

Ans van Veen heeft wel bij mij in de klas gezeten en ook bij mij op korfbal

Tini Hogenhout

herkenning

Hoi Fred, jaaaa, nu herken ik je, op deze foto. Heb je dan toch bij mij in de klas gezeten? Ik vind dit wel erg leuk en blijf je volgen. Groetjes Tini

Hennie Beijne v. Veen

h.j

Fred we hebben elkaar al telefonisch gesproken,heel leuk.
Ik heb het geheugen van west gelezen,enig er komen heel veel herinneringen naar boven.Zoals je weet wonen wij ook alweer 30 jaar in zandvoort.
Onze zoon Bas en zijn vrouw Karina wonen boven ons met kleinkind Max junior al bijna 3 jaar heel gezellig!
Fred we blijven je volgen ,het gaat jullie goed en geef je zus Betty de groeten.

Fred Fontijn (fred@fontijn.nl)

Teamgenoot

Dag Ans,
Leuk dat je reageert. Voorstellen aan mij is niet nodig, ik ken de hele familie nog, net als de overburen en al woon ik al 35 jaar in Drenthe, dat Frans is overleden was mij wel bekend.
Van het junioren team waarin we beide speelden, kan ik nog alle namen noemen. Van je zus Hennie kreeg ik regelmatig een lift, mocht ik fietsen en zij achterop, wanneer ik van mijn werk de Bestevaerstraat doorliep en zij mij al fietsend inhaalde. Wanneer je mij een mailtje stuurt, het adres staat hieronder. Stuur ik je een stukje dat ik over jou schreef in het Noordelijke korfbalblad. Kunnen we het ook nog eens over de Jacquesperkschool hebben.