Jan den Haenstraat – deel 4

Opgroeien in West in de jaren vijftig en zestig

Auteur: Frits Smit
1 Fan
Bos en Lommer

Dit is het vierde deel in de reeks verhalen, waarin Frits Smit herinneringen ophaalt aan zijn jeugd in de Jan den Haenstraat in de buurt Bos en Lommer. Aspecten van het dagelijks leven, zoals wonen, middenstand, scholen, straatleven, openbaar vervoer en nog veel meer, worden op persoonlijke wijze beschreven en geven een mooi beeld van hoe het was om op te groeien in West in de jaren vijftig en zestig. In deel 3 en 4 beschrijft Frits zijn schooljaren.

Voor de hogere klassen: een meerdaags uistapje naar het Gustav Brieglebhuis, Valkeveen. Met meester Verdoorn en juffrouw Riemersma 1958. Frits Smit helemaal achter in het midden met brilletje. Bron: Frits Smit

Voor de hogere klassen: een meerdaags uistapje naar het Gustav Brieglebhuis, Valkeveen. Met meester Verdoorn en juffrouw Riemersma 1958. Frits Smit helemaal achter in het midden met brilletje. Bron: Frits Smit

Alle rechten voorbehouden

Speelkwartier
Met de Herman Gorterschool deelden we ook de speelplaats achter de school waar we het “speelkwartiertje” (dat doorgaans zeker een half uur duurde) doorbrachten. Favoriet jongensspel wat “koiboitje”, waarbij Bestevaerstraatvechtertje Hannie Pruimers de regie voerde. Het kwam er op neer dat hij sheriff was (rolmodel: Rooie Roggers ofwel Roy Rogers) en ik boef. Binnen vijf minuten zat ik in het gevang terwijl hij met twee imaginaire Colts de orde handhaafde. Het einde van het speelkwartier betekende mijn bevrijding. Toch koester ik warme herinneringen aan Hannie.

Schoolreis
Hoogtepunten van het lagere schoolleven waren de schoolreisjes. Meestal naar een speeltuin (Oud Valkeveen) of naar de duinen bij Zandvoort (Kraantje Lek) met de bussen van de firma Spijker die ons ook wekelijks naar het sportfondsenbad West brachten voor het schoolzwemmen.

Culturele vorming en Sinterklaas
In de tijd van meester Verdoorn bezochten we klassikaal het Rijksmuseum om de geschiedenislessen luister bij te zetten maar vooral ook om de meesterwerken van Rembrandt te bekijken over wie hij ons een complete scriptie liet schrijven. We bezochten in het kader van het muziekonderwijs zelfs een speciaal voor de jeugd georganiseerd optreden van het Kunstmaandorkerst (Anton Kersjes) in het concertgebouw aan de Van Baerlestraat.

Ander hoogtepunt was de komst van Sinterklaas die ons jaarlijks een audiëntie gunde in de gymnastiekzaal samen met een knecht die gewoon nog degelijk zwart mocht zijn.

Overigens hebben we in die zelfde gymnastiekzaal ook voor het eerst kennis gemaakt met een kleurling. Een Surinamer die over zijn land vertelde en ons sprakeloos maakte met zijn act: hij droeg een emmer water op zijn hoofd en liep daarmee door de zaal. Later zouden Surinamers geen bezienswaardigheid meer zijn in Amsterdam.

Voedselvoorziening
Omdat in de naoorlogse jaren de voedselvoorziening nog niet op het vereiste niveau was (sommige levensmiddelen waren nog op de bon) kwam wekelijks de “soepwagen” op de hoek van de Rijpstraat/Bestevaerstraat waar je voor een luttel bedrag, gesponsord door de gemeente, een pannetje maaltijdsoep kon halen. Voor een bepaalde categorie kinderen op school werd ook nog een warme maaltijd geserveerd die in gamellen werd aangevoerd. Zelf heb ik nooit van die bijvoeding gebruik gemaakt.

Klaarovers, 1959 Bron: beeldbank Stadsarchief Amsterdam, vervaardiger ANEFO, locatie: Johan Huizingalaan

Klaarovers, 1959 Bron: beeldbank Stadsarchief Amsterdam, vervaardiger ANEFO, locatie: Johan Huizingalaan

Alle rechten voorbehouden

Klaar overs
In de hoogste klassen kon je worden uitverkoren om tot het korps van verkeersbrigadiers (“Klaar overs”) toe te treden. Een hele eer die je recht gaf op het dragen van een wit “bokkentuig” en een stopbord waarmee we de jonkies uit de lagere klassen hielpen na schooltijd de drukke Bestevaerstraat (gemeentebussen en de rode zandauto’s van Terro eisten daar geregeld hun tol!) over te steken. De meeste tijd verdeden we met knikkeren want het aantal klanten was beperkt en bovendien waren er de ongehoorzamen die meenden op eigen gelegenheid aan de overkant te kunnen komen. Maar die waren de Sjaak. Dat snap je. Overigens, de iets verder gelegen Admiraal de Ruijterweg waar je nota bene de kans liep door de “Kikker” te worden verpletterd, mocht op eigen risico worden overgestoken… En fin. Het leverde je aanzien, eeuwige roem en een diploma van de hoofdcommissaris van politie op. Kicken!

Klik hier voor deel 1
Klik hier voor deel 2
Klik hier voor deel 3
Klik hier voor deel 5
Klik hier voor deel 6
Klik hier voor deel 7
Klik hier voor deel 8
Klik hier voor deel 9
Klik hier voor deel 10

Alle rechten voorbehouden

649 keer bekeken

Geen reacties

Voeg je reactie toe