Jan den Haenstraat – deel 5

Opgroeien in West in de jaren vijftig en zestig

Auteur: Frits Smit
1 Fan
Bos en Lommer

Dit is het vijfde deel in de reeks verhalen, waarin Frits Smit herinneringen ophaalt aan zijn jeugd in de Jan den Haenstraat in de buurt Bos en Lommer. Aspecten van het dagelijks leven, zoals wonen, middenstand, scholen, straatleven, openbaar vervoer en nog veel meer, worden op persoonlijke wijze beschreven en geven een mooi beeld van hoe het was om op te groeien in West in de jaren vijftig en zestig. In deel 5 beschrijft Frits de gezondheidszorg.

Het gebouw van de GGD, Karel Doormanstraat 125-127. Bron: beeldbank Stadsarchief Amsterdam.

Het gebouw van de GGD, Karel Doormanstraat 125-127. Bron: beeldbank Stadsarchief Amsterdam.

Alle rechten voorbehouden

Gezondheidszorg
In de jaren kort na de oorlog werd de jeugdgezondheidszorg voortvarend aangepakt. In het gebouwtje van de GGD aan de Karel Doormanstraat was het consultatiebureau zuigelingenzorg gevestigd waar jonge moeders voorlichting kregen over hygiëne en voeding. Mijn moeder bracht mij daar als baby ook heen maar dat heb ik uiteraard niet bewust meegemaakt. Je werd gewogen en gemeten en afhankelijk van de resultaten kreeg moe een pluim of een vermaning. Prikken kreeg je er ook al weet ik niet meer waartegen. Wat mij nog wel scherp voor de geest staat zijn de zegenrijke injecties die je als kleuter tegen een aantal kinderziektes in het Binnengasthuis moest halen. Alleen al die ziekenhuislucht en al die blèrende kinderen. Gruwelijk!

DKTP prik en schooltandarts
Op school stonden we onder toezicht van een schoolarts en na een epidemie van kinderverlamming werden wij in 1953 collectief op de bekende DKTP cocktail getrakteerd. Verder kwam periodiek de schooltandarts op bezoek. De kamer van schoolhoofd Boulé werd dan ontruimd om plaats te maken voor een behandelstoel. Kleine ingrepen in de - meestal nog - melkgebitten werden ter plekke verricht, voor de meer ingrijpende therapieën moest je naar het ziekfondsbehandelcentrum aan de Cornelis Dirkszstraat.

Het tandarts-centrum in de Cornelis Dirkszstraat (hoekgebouw). Bron: beeldbank Stadsarchief Amsterdam.

Het tandarts-centrum in de Cornelis Dirkszstraat (hoekgebouw). Bron: beeldbank Stadsarchief Amsterdam.

Alle rechten voorbehouden

Schoolmelk en levertraan
Om te zorgen dat we voldoende verantwoorde voedingsbouwstoffen binnen kregen werd rond 1955 de schoolmelk ingevoerd. Elke dag een kwart literflesje. En leegdrinken!! Een enkele bleekneus werd op doktersvoorschrift een week naar Bergen aan Zee gestuurd om een beetje aan te sterken. Voor zover ik mij herinner was de klas waarin ik zat redelijk gezond al vielen sommige kinderen wel ten prooi aan mazelen, bof of rode hond. Ter preventie moest ik elke avond een lepel levertraan slikken, want zo werd dat ouders van toen aanbevolen.

Het uitdelen van melk, 1957 (kleuterschool De Meerkoet). Bron: beeldbank Stadsarchief Amsterdam.

Het uitdelen van melk, 1957 (kleuterschool De Meerkoet). Bron: beeldbank Stadsarchief Amsterdam.

Alle rechten voorbehouden

Klik hier voor deel 1
Klik hier voor deel 2
Klik hier voor deel 3
Klik hier voor deel 4
Klik hier voor deel 6
Klik hier voor deel 7
Klik hier voor deel 8
Klik hier voor deel 9
Klik hier voor deel 10

Alle rechten voorbehouden

515 keer bekeken

3 reacties

Voeg je reactie toe
Peter Habibuw

Bos en Lommer

Beste Frits,
Ik groeide op in de Blauwvoetstraat, vlakbij de Kolenkit.

Wij woonden er vanaf 1962 tot en met 1971.

Ik heb prachtige herinneringen aan de buurt.

Elke week heb ik zendtijd bij de lokale omroep van Amsterdam. Ik maak radioprogramma's.

Ik zou het lkeuk vinden jouw 10 delige verhalenserie uit te zenden.

Wil je me daar toestemming voor geven?

Met vriendelijke groet,
Peter

Frits Smit

Jan dne Haenstraat 5

Beste Rina
INderdaad ben ik van een andere generatie. Maar ik had ook nog een grote zus (Nan) wel van ongeveer dezelfde leeftijd. Zij was bevriend met een Rina Kikkert die tegenover ons woonde (dat moet dus iemand anders zijn geweest. Tcch?) Omdat er nog een tante van mij in de Ger. Callenb.straat woonde en daar pas in 1993 is overleden, heb ik de buurt en onze straat nog zien veranderen. Nog in "mijn" tijd maakten de plantsoenen al plaats voor parkeerruimte voor het toegnomen auto bezit. Voordien had alleen de familie Cortel (die moet bij je in de buurt hebben gewoond) een auto. De kastanjebomen werden gerooid. Er kwamen wel weer jonge bomen voor in de plaats. Later (jaren 80) zijn de woningen ingrijpend gerenoveerd. O)mdat de vele kinderen die na de oorlog in de buurt zijn geboren vertrokken waren vergrijsde de buurt sterk en daar waar huizen vrij kwamen werden veel allochtone gezinnen ondergebracht. Die hebben nu de overhand waardoor ook de sfeer niet meer is als in mijn jeugd. Ik laat in het midden of het beter of slechter is geworden, het in in ek geval anders. En fin, niet sentimenteel doen....

Rina Volkstedt-Limburg

Jan den Haenstraat

Ook ik (Rina Volkstedt-Limburg) heb in de Jan den Haenstraat nl. nr.16 1 hoog gewoond, vanaf mijn geboortejaar 1936 tot 1950. Cor Preij, een leeftijdsgenoot, woonde aan de overkant van onze straat. Met plezier heb ik de verslagen van Frits Smit gelezen en herinner me nog diverse locaties. De Jacq.Perkschool was ook mijn lagere school en Meester W.C.Verdoorn ook mijn onderwijzer in de laatste klassen. Zijn passie voor Amsterdam is me nog altijd bijgebleven. In mijn tijd werd de school verwarmd d.m.v. kolenkachels. In de oorlog zaten de Duitsers in onze school, waardoor wij veel onderwijs gemist hebben. Via Schoolbank.nl heb ik sinds enkele jaren weer contact met een aantal schoolvriendjes en -vriendinnetjes van de JPS. 1 maal per jaar ontmoeten we elkaar ergens in Nederland en praten we over die goeie ouwe tijd op de JPS. De schrijver van de artikelen van Jan den Haenstraat: Frits Smit is 10 jaar jonger dan ik, zodat ik hem niet ken, maar ik smul van zijn verhalen van de buurt in West. Ik werd door Betty Fontijn (mijn jeugdvriendinnetje en grote zus van Fred Fontijn) op de publicatie van Frits Smit gewezen, vandaar . . . . . Ik ben een paar jaar geleden nog eens wezen kijken in het buurtje, maar ach wat was het veranderd. JPS bestaat niet!!!
Bedankt Frits voor de herinneringen in en om de Jan den Haenstraat..